ΠΡΟΣΕΥΧΗ:
Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση
Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
1,2 Κυρίως Θέμα: Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
[Στάδιο 1ο: «Βιώνοντας» (1) Το πρώτο στάδιο ονομάζεται «βιώνοντας» και επιδιώκει να αντιληφθεί ποια εμπειρία έχουν τα παιδιά σχετικά με το θέμα που πρόκειται να διδαχθεί. Το στάδιο αυτό αφορά το βίωμα και την εμπειρία των παιδιών ακόμη και για πράγματα που δεν έχουν καμμία θρησκευτική σχέση]
Χαίρετε! Τι κάνουν τα καλά μας παιδάκια; Πώς πέρασε η εβδομάδα μας; (…) Ωραία ε; Μπράβο χαίρομαι.
Θέλω να μου πείτε πώς ονομάζουμε κάποιον ο οποίος μιλάει πολύ όμορφα; (…) Απ.: Ίσως να έχετε ακούσει από τους μεγαλύτερους να λένε σε κάποιον την φράση: «Πες τα χρυσόστομε!». Τι εννοούν όταν το λένε; (…) Ας χωρίσουμε στα δυο την λέξη «χρυσόστομος»: χρυσό + στόμα.
-Ααα, δηλαδή όταν λέμε κάποιον χρυσόστομο εννοούμε ότι έχει βάψει το στόμα του χρυσό; (…)
Απ.: Όχι παιδιά μου! Όταν λέμε κάποιον χρυσόστομο, δεν το εννοούμε κυριολεκτικά αλλά μεταφορικά: χρυσόστομος δηλαδή, είναι αυτός που μιλάει με ωραία λόγια, με σωστά λόγια.
[Στάδιο 2ο: «Γνωρίζοντας μέσω της εμπειρίας» (2) Στο δεύτερο στάδιο επιδιώκεται να συνδεθεί η εμπειρία των μαθητών/μαθητριών με τις απαντήσεις που έδωσαν στην προηγούμενη ερώτηση, με τη θρησκευτική γνώση που θέλουμε να αποκτήσουν τα παιδιά. Ουσιαστικά η εμπειρία που έχουν τα παιδιά, συνδέεται με τη θρησκευτική γνώση.]
Γνωρίζετε σε ποιον Άγιο έχει δώσει η Εκκλησίας μας τον χαρακτηρισμό «Χρυσόστομος»; (…)
Άντε να σας δώσω και μια βοήθεια: Είναι ένας από τους προστάτες των γραμμάτων, από τους Τρεις Ιεράρχες. Πολύ σωστά! Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος!
Και γιατί ονομάστηκε Χρυσόστομος; (…) Μπράβο σας! Γιατί τα λόγια που έλεγε ήταν ωραία και σωστά για τον λαό που τον άκουγε.
Για να δω τώρα ποιος θυμάται τους 3 Ιεράρχες; Ποιοι είναι παιδιά; (…) Σωστά! Ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
3. Κύρια αφήγηση ή διήγηση
[Στάδιο 3ο: «Εξερευνώντας & αναλύοντας»(3) το τρίτο στάδιο, βασική επιδίωξη αποτελεί η εξερεύνηση και σε βάθος ανάλυση της νέας γνώσης. Ουσιαστικά είναι το κυρίως θέμα που θέλουμε να διδάξουμε.]
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας το 347 μ.Χ.. Ο πατέρας του ονομαζόταν Σεκούνδος και ήταν στρατηγός και η μητέρα του ονομαζόταν Ανθούσα. Γρήγορα όμως έμεινε ορφανός από πατέρα, και η μητέρα του -μόνη της τότε 20 χρονών- τον μεγάλωσε και τον μόρφωσε όσο πιο χριστιανικά μπορούσε. Ο Άγιος σπούδασε πολλές επιστήμες (φιλοσοφία, ρητορική και νομική) στην Αντιόχεια κοντά σε έναν διάσημο τότε ρήτορα, και ξεκίνησε να εργάζεται ως δικανικός ρήτορας -δικηγόρος δηλαδή- με μεγάλη επιτυχία! Δεν συνέχισε όμως το επάγγελμα αυτό, καθώς ήθελε με όλη του την καρδιά να αφιερωθεί στον Χριστό.
Στην αρχή, για να μην αφήσει τη μητέρα του μόνη της, έζησε σαν μοναχός με προσευχή και μελετώντας πολλά χριστιανικά βιβλία. Μετά τον θάνατο της μητέρας του όμως, αφού μοίρασε όλη του την περιουσία στους φτωχούς της πόλης, εγκατέλειψε την πόλη του και πήγε για μοναχός σε ένα μικρό μοναστήρι. Μετά από 6 χρόνια επέστρεψε στην Αντιόχεια όπου και χειροτονήθηκε διάκονος.
Από τότε άρχισε να διαβάζει και να γράφει πολλά χριστιανικά κείμενα. Να φανταστείτε ότι ερμήνευσε σχεδόν όλη την Καινή Διαθήκη και ένα μεγάλο μέρος της Παλαιάς Διαθήκης. Το σημαντικότερο κείμενο όλων που έγραψε και πρέπει να θυμόμαστε είναι η Θεία Λειτουργία, την οποία τελούμε κάθε Κυριακή και τις καθημερινές ημέρες μέχρι και σήμερα. Σίγουρα θα έχετε ακούσει, όταν τελειώνει η Θεία Λειτουργία, τον ιερέα που κάνει απόλυση μνημονεύοντας τα ονόματα των Αγίων αναφέρει τελευταίο τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο: «… τού Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου ού καί τήν Θεία Λειτουργία επιτελέσαμεν και πάντων των Αγίων».
Το έργο του διακρίνεται σε πραγματείες (ασκητικές, ηθικοπαιδαγωγικές, ποιμαντικές, απολογητικές), λόγους (δογματικούς, σε διάφορες ιστορικές περιστάσεις, ηθικοδιδακτικούς, εορταστικούς, εγκωμιαστικόύς, ερμηνευτικούς) και επιστολές. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος υπήρξε λαμπρός σχολιαστής των Άγιων Γραφών. Με το κήρυγμά του έκανε διαδοχικές εξηγήσεις της Βίβλου. Έχουν διαφυλαχθεί περίπου 600 λόγοι του Ιωάννη σε ποικίλα θέματα. Απ’ αυτούς 67 είναι για τη Γένεση, 59 για τους Ψαλμούς, 90 για το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, 89 για το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, 55 για τις Πράξεις των Αποστόλων, 34 για την Προς Εβραίους Επιστολή κλπ. Ο αναγνώστης κάθε εποχής μελετώντας το έργο του, διαπιστώνει τη συναρπαστική ρητορική του δεινότητα, την παιδαγωγική ευελιξία, τη σπάνια βιβλική κατάρτιση, την ψυχοδιαγνωστική του ικανότητα, την ποιμαντική του αγωνία και την ορθόδοξη θεολογία.
Μετά από λίγα χρόνια ο Άγιος Ιωάννης χειροτονείται ιερέας και από εκείνη τη στιγμή στέκεται δίπλα στο ποίμνιο του βοηθώντας όποιον άνθρωπο έχει ανάγκη και θερμαίνοντας τις καρδιές των πιστών με τους λόγους που εκφωνούσε την Εκκλησία. Για αυτό, όπως είπαμε πριν, ονομάστηκε Χρυσόστομος, αφού τα λόγια του ήταν χρυσάφι για τις καρδιές και τις ψυχές των πιστών. Όλα αυτά τον έκαναν γνωστό στην Κωνσταντινούπολη.
Όταν λοιπόν έμεινε κενή η θέση του Πατριάρχη, όλοι ήθελαν να την αναλάβει ο Άγιος Ιωάννης. Ο λαός της Αντιόχειας, δηλ. της περιοχής που ζούσε, όμως αντέδρασε σε αυτό γιατί δεν ήθελε να χάσει τον ποιμένα του. Τελικά, στρατιώτες το Βυζαντίου απήγαγαν τον Άγιο Ιωάννη και τον οδήγησαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου και έγινε Πατριάρχης. Ό,τι καλό έκανε ως ιερέας, συνεχίζει να κάνει ακόμη περισσότερο ως Πατριάρχης. Αυτό έστρεψε αρκετούς εναντίον του, όπως ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος και η βασίλισσα του Βυζαντίου Ευδοξία. Αυτοί οι δυο κατάφεραν με πονηρούς τρόπους να δώσει ο Αυτοκράτορας Αρκάδιος τη διαταγή να εξοριστεί ο Άγιος Ιωάννης από την Πόλη και να του αφαιρεθεί το αξίωμα του Πατριάρχη.
Έτσι εξόριστος επέστρεψε πάλι πίσω στην Αντιόχεια, αλλά όταν τα πράγματα ηρέμησαν επανήλθε πάλι στην Κωνσταντινούπολη ως Πατριάρχης, αλλά και πάλι εξορίστηκε για δεύτερη φορά, με τις συκοφαντίες της βασίλισσας Ευδοξίας. Στην Κουκουσό, διδάσκει τον χριστιανισμό, χειροτονεί επισκόπους και ιερείς, βαπτίζει πολλούς χριστιανούς και παράλληλα στέλνει επιστολές στους χριστιανούς της Κωνσταντινούπολης που τους ενθαρρύνει να συνεχίσουν τους αγώνες εναντίων των αιρετικών.
Ακούγοντας όλα αυτά ο Αυτοκράτορας Αρκάδιος εξορίζει ακόμη πιο μακριά από την Πόλη τον Άγιο, στην περιοχή του Καυκάσου. Ήδη η υγεία του Αγίου Ιωάννη δε βρίσκεται σε καλή κατάσταση με τους εξορισμούς και τη συμπεριφορά των στρατιωτών προς αυτόν. Πριν φτάσουν στην Πτιούντα, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αφήνει την τελευταία του πνοή στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 μ.Χ., σε ηλικία 60 ετών. Η τελευταία του φράση ήταν «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» (δηλαδή «Δόξα στον Θεό για όλα όσα μου έδωσε στη ζωή μου, καλά και άσχημα»). Εορτάζουμε όμως τη μνήμη του στις 13 Νοεμβρίου γιατί στις 14 Σεπτεμβρίου εορτάζεται η ύψωση του Τιμίου Σταυρού.
4. Πρακτική εφαρμογή – Ερωτἠσεις
[Στάδιο 4ο: «Εφαρμόζοντας & αξιολογώντας» (4) Στο τέταρτο στάδιο πραγματοποιείται α) η πρακτική εφαρμογή στην καθημερινή μας ζωή αυτών που μάθαμε, και β) να δούμε εάν τα παιδιά συγκράτησαν αυτά που είπαμε].
Θα ήθελα να σταθούμε σε τρία σημαντικά σημεία της ζωής του Αγίου που γνωρίσαμε σήμερα:
Αρχικά πείτε μου: Ποιο μεγάλο αξίωμα έφθασε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: (…) Απ.: Πατριάρχης
- Ο Άγιος Ιωάννης εξελέγη Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως. Ανέλαβε σημαντικές θέσεις και πολλές ευθύνες, ήταν υπεύθυνος και βοηθούσε όσο περισσότερο μπορούσε το ποίμνιο του. Δε δίσταζε όμως να πει την αλήθεια όπου χρειαζόταν και να ελέγξει άτομα που είχαν και μεγάλη εξουσία. Δεν κοίταξε δηλαδή, να είναι αγαπητός στον λαό. Προτίμησε να πει την αλήθεια ακόμη και αν αυτή δεν άρεσε σε πολλούς, για να μη δημιουργούνται αδικίες εις βάρος άλλων. Μπορεί να ήταν αυστηρός, όμως δεν είχε μίσος απέναντι στους εχθρούς του.
Εμείς, όταν κάποιος μας λέει την αλήθεια για κάτι κακό που κάνουμε, πως συμπεριφερόμαστε; Ακούμε τι μας λέει και δείχνουμε την αγάπη μας και τη μετάνοια μας, το συζητάμε μαζί του ή μήπως από εγωισμό μουτρώνουμε και δεν του μιλάμε, ή αρχίζουμε να τον βρίζουμε και να συμπεριφερόμαστε με μίσος; Φυσικά αυτή η συμπεριφορά δεν είναι σωστή. Η χριστιανική συμπεριφορά είναι να δεχθούμε με κατανόηση αυτό που θα πει ο άλλος για εμάς και αν σφάλαμε να ζητήσουμε συγνώμη και να πάλι μας αδίκησε να του εξηγήσουμε τι ακριβώς έγινε και αλληλοσυγχωρεθούμε.
.
2. Λέγοντας την αλήθεια, ο Άγιος απέκτησε πολλούς εχθρούς. Δεν έλεγε την αλήθεια όμως για να τους ντροπιάσει στον υπόλοιπο κόσμο ή να τους δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα. Έλεγε την αλήθεια για να μην αδικούνται άλλοι εξαιτίας τους αλλά και για να τους κάνει να μετανοήσουν. Το κριτήριο του Αγίου όταν μιλούσε ήταν ο σωστός Λόγος του Χριστού. Δεν κήρυττε δηλαδή με κριτήριο τις δικές του απόψεις και ιδέες.
Στο σχολείο για παράδειγμα, όπως ακούτε και στις ειδήσεις, πολλά παιδιά δημοσιεύουν στο Instagram κ.λπ. άσχημα λόγια για κάποιον/ α συμμαθητή/ τριά τους που μπορεί να έχει κάποιο ελάττωμα ή να έκανε κάτι κακό. Γιατί το κάνουν αυτό; Για να τον/ην ντροπιάσουν και να δημιουργήσουν εχθρούς εναντίων του/ης, όπως έκανε ο Πατριάρχης Θεόφιλος και η βασίλισσα Ευδοξία για τον Άγιο Ιωάννη; Αυτό δεν πρέπει να το κάνουμε διότι έτσι ντροπιάζουμε ή κοροϊδεύουμε τον/ην συμμαθητή/τρια μας και αυτό δεν είναι σωστό διότι έτσι δεν δείχνουμε αγάπη για τον αδελφό μας, παρά θέλουμε να τον θίξουμε.
.
- «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν»: μια από τις σημαντικότερες φράσεις που πρέπει να λέει κάθε χριστιανός καθημερινά. Ο Άγιος μέσα από την πίστη του στον Θεό έβλεπε την αλήθεια. Επειδή είχε εμπιστοσύνη στον Θεό, όπως έχουμε εμείς στον μπαμπά και στη μαμά μας, δεν στεναχωριόταν για ό,τι κακό συνέβαινε στη ζωή του. Πίστευε μάλιστα, ότι ο άνθρωπος πρέπει να περάσει θλίψεις και δοκιμασίες για να «γίνει καινούργιος στην ψυχή, όπως δηλαδή μας θέλει ο Θεός». Ό,τι και αν συνέβαινε λοιπόν, ο Άγιος δεν απελπιζόταν και δεν φοβόταν ακόμα και αν η ζωή του ήταν δύσκολη.
Έτσι και εμείς, όταν μας συμβαίνουν δύσκολα και άσχημα πράγματα, πρέπει να ελπίζουμε στον Θεό και να του λέμε, όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Δόξα σε εσένα Θεέ μου για όλα όσα μου δίνεις, καλά και άσχημα». Δοξασμένο το όνομά Σου Κύριε.
1) Σκυταλοδρομία ποτηριών
Υλικά: πλαστικά καλαμάκια όσα και τα παιδιά, πλαστικά ποτηράκια
Εκτέλεση: Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες. Οι ομάδες παρατάσσονται η μια δίπλα στην άλλη και οι παίκτες μπαίνουν ο ένας πίσω από τον άλλο. Όλοι οι παίκτες έχουν στο στόμα τους ένα καλαμάκι. Οι πρώτοι παίκτες της κάθε ομάδας έχουν στηριγμένο πάνω στο καλαμάκι τους ένα πλαστικό ποτηράκι, το οποίο πρέπει να δώσουν στους επόμενους παίκτες χωρίς να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους! Νικήτρια είναι η ομάδα που θα τελειώσει όλα τα ποτηράκια πρώτη!
Σημείωση: Αν θέλετε να διαρκέσει περισσότερο το παιχνίδι χρησιμοποιήστε περισσότερα ποτηράκια!
(βίντεο: https://vm.tiktok.com/ZNecVCWxW/ )
Υλικά: μπαλόνια 2 διαφορετικών χρωμάτων
Εκτέλεση: Φουσκώνουμε μπαλόνια δυο διαφορετικών χρωμάτων, αναλόγως με τον αριθμό των παιδιών. Αν για παράδειγμα έχουμε δυο ομάδες των 7 παικτών, θα φουσκώσουμε 6 μπαλόνια του ενός χρώματος και 6 του άλλου κ.ο.κ.. Τοποθετούμε τα μπαλόνια του ενός χρώματος σε ένα τραπέζι και τα μπαλόνια του άλλου χρώματος σε ένα άλλο τραπέζι απέναντι. Οι δυο ομάδες παρατάσσονται απέναντι από τα τραπέζια και οι παίκτες κάθονται ο ένας πίσω από τον άλλον. Με το σφύριγμά μας, οι πρώτοι παίκτες από κάθε ομάδα τρέχουν και παίρνουν από ένα μπαλόνι, επιστρέφουν στην ομάδα και παίρνουν μαζί τούς τους επόμενους παίκτες. Οι πρώτοι μαζί με τους δεύτερους παίκτες τοποθετούν το μπαλόνι που έχουν ανάμεσα τους, δηλαδή ο πρώτος παίκτης το έχει στην πλάτη και ο δεύτερος στην κοιλιά του. Μαζί, τρέχουν μέχρι το τραπέζι, ώστε ο πρώτος παίκτης πάλι να πιάσει το δεύτερο μπαλόνι. Αυτό γίνεται μέχρι να τελειώσουν οι παίκτες της ομάδας. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα τελειώσει πρώτη.
(βίντεο: https://vm.tiktok.com/ZNecV97BA/ )
ΠΡΟΣΕΥΧΗ:
Μετά από κάθε συνάντηση
MEDIA
DIGITAL MEDIA STUDIO