ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση

Εἰς τo ὄνομα τοῦ Πατρός καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν. 
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Η ομάδα της Ιτέας πήρε επάξια το Κύπελλο Ποδοσφαίρου ’24!

Θερμά Συγχαρητήρια!!!

Την Κυριακή 27 Οκτ. ’24 οι ομάδες κατηχητικών από Ιτέα, Κίρρα, Γαλαξίδι, Ερατεινή και Περιφέρειας Ευπαλίου προσήλθαν στους χώρους των Κατασκηνώσεων της Μητροπόλεως Φωκίδος προκειμένου να διαγωνιστούν σε 3 ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ… ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ…

1,2 Κυρίως Θέμα: Θεία Λειτουργία: Η πιο δυναμική πορεία ειρήνης

[Στάδιο 1ο: «Βιώνοντας» (1) Το πρώτο στάδιο ονομάζεται «βιώνοντας» και επιδιώκει να αντιληφθεί ποια  εμπειρία έχουν τα παιδιά σχετικά με το θέμα που πρόκειται να διδαχθεί. Το στάδιο αυτό αφορά το βίωμα και την εμπειρία των παιδιών ακόμη και για πράγματα που δεν έχουν καμμία θρησκευτική σχέση]

Σ’ όλο τον κόσμο σήμερα οι άνθρωποι λαχταρούν και επιθυμούν την ειρήνη. Την εγκωμιάζουν, επιχειρηματολογούν για την ειρήνη, κάνουν πορείες για την ειρήνη. Ποτέ άλλοτε δεν έγινε τόσος λόγος για την ειρήνη, αλλά και ποτέ άλλοτε η ειρήνη του κόσμου δεν βρισκόταν σε τέτοιο κίνδυνο. Γι’ αυτό πράγματι έχουν θαυμαστή επικαιρότητα τα λόγια που είπε πριν από 1.500 περίπου χρόνια ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης:

«Το μεν όνομα της ειρήνης πανταχού, το δε πράγμα ουδαμού ».

Δηλ. Όλοι μιλούν για την ειρήνη, όμως η ειρήνη πουθενά δεν υπάρχει.

Θα μπορέσει άραγε ο άνθρωπος να βρει την ειρήνη; Τι πιστεύετε; Θα μπορέσει να νικήσει τους διχασμούς, τα μαλώματα, τους τσακωμούς και τις διαιρέσεις; (…)

Πως και με ποιόν τρόπο; Με βοηθό ποιόν; (…) Την επιστήμη; Τη λογική; Την τεχνολογία; Τα ανθρωπιστικά, κοινωνικά και ειρηνιστικά κινήματα; Τις συσκέψεις, τα συνέδρια, τις πορείες ειρήνης; Για πείτε μου (…)

[Στάδιο 2ο: «Γνωρίζοντας μέσω της εμπειρίας» (2) Στο δεύτερο στάδιο επιδιώκεται να συνδεθεί η εμπειρία των μαθητών/μαθητριών με τις απαντήσεις που έδωσαν στην προηγούμενη ερώτηση, με τη θρησκευτική γνώση που θέλουμε να αποκτήσουν τα παιδιά. Ουσιαστικά η εμπειρία που έχουν τα παιδιά, συνδέεται με τη θρησκευτική γνώση.]

Αλλά αυτά τα δοκίμασε όλα ο άνθρωπος του αιώνα μας και το μόνο που του έμεινε είναι η πίκρα των πολέμων, των διαιρέσεων και των διχασμών και οι χιλιάδες ή και εκατομμύρια νεκρών.

Στο μεγάλο αυτό θέμα της ειρήνης τι μπορεί η Ορθόδοξη Εκκλησία μας να προσφέρει; (…) 

Μπορεί η Εκκλησία να προσφέρει κάτι στην παγκόσμια ειρήνη; (…) Με ποιο τρόπο μπορεί να βοηθήσει στην ειρήνη; Κάνει κάτι; Και ποιο είναι αυτό; (…)
Μας προσφέρει μια μοναδική πορεία ειρήνης δοκιμασμένη και αποτελεσματική: Πρόκειται για τη Θεία Λειτουργία, που είναι μια αληθινή και γνήσια πορεία ειρήνης. Η Θεία Λειτουργία ως πορεία ειρήνης θα είναι το σημερινό μας θέμα. Είναι εκπληκτικός ο πλούτος που περιέχει η Θεία Λειτουργία, αφού αρχίζει με αναφορά στην ειρήνη και τελειώνει πάλι με την ειρήνη.

3. Κύρια αφήγηση ή διήγηση – Η τρισδιάστατη ειρήνη της Θείας Λειτουργίας.

[Στάδιο 3ο: «Εξερευνώντας & αναλύοντας»(3) το τρίτο στάδιο, βασική επιδίωξη αποτελεί η εξερεύνηση και σε βάθος ανάλυση της νέας γνώσης. Ουσιαστικά είναι το κυρίως θέμα που θέλουμε να διδάξουμε.]
Η Θεία Λειτουργία είναι το κορυφαίο λατρευτικό γεγονός των Χριστιανών καθώς σε αυτή τελείται το ΜΥΣΤΗΡΙΟ της Θείας Ευχαριστίας. Μέσω αυτής ερχόμαστε σε κοινωνία, σε ένωση με τον Χριστό και με τους συνανθρώπους μας. Αλλιώς “«βάζουμε μέσα μας τον Χριστό» με την Θεία Κοινωνία, μυστηριωδώς.
Με τη Θεία Λειτουργία, ο Χριστός μάς καλεί σε ένα Μεγάλο Δείπνο, μέσα από το οποίο θα οδηγηθούμε στη Βασιλεία Του. Είναι το μεγαλύτερο δώρο που παίρνει ο άνθρωπος από τώρα και θα παίρνει πάντα, φτάνει να το θέλει! Είναι μάλιστα το μοναδικό μυστήριο που θα τελείται στη Βασιλεία των Ουρανών μετά τη Δευτέρα Παρουσία!
Για να γίνει η Λειτουργία οι πιστοί μαζεύονται οι πιστοί χριστιανοί σ’ έναν τόπο, συνήθως στον Ιερό Ναό. Στην συγκέντρωση αυτή μαζεύεται όλη η Εκκλησία (δηλαδή το σύνολο των πιστών).
Η Θ. Λειτουργία μας αρχίζει πρώτα – πρώτα με τα «Ειρηνικά». Είναι μια σειρά από μικρές αλλά πολύ περιεκτικές αιτήσεις, που όλες τελειώνουν με τη γνωστή φράση «του Κυρίου δεηθώμεν». Λέγονται «Ειρηνικά» γιατί οι τρεις πρώτες αιτήσεις αναφέρονται στις τρεις διαστάσεις της ειρήνης, α) ειρήνη με τον εαυτό μας, β) ειρήνη με τον Θεό και γ) ειρήνη με τον κόσμο, με τους άλλους. Ας τα δούμε ένα-ένα:
…

α) Ειρήνη με τον εαυτό μας. 

Και να η πρώτη αίτηση: «Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν». Δηλαδή, να παρακαλέσουμε τον Θεό με ειρηνική ψυχή. Το πρώτο λοιπόν που ζητάμε είναι η ειρήνη με τον εαυτό μας. Η βαθιά εσωτερική γαλήνη. Να τα έχουμε βρει με τον εαυτό μας.

[* Μήπως την ειρήνη αυτή μπορεί να μας τη δώσει η επιστήμη και η λογική;…]

Αυτή την ειρήνη δεν μπορεί να μας την δώσει ούτε η επιστήμη, ούτε η λογική, ούτε η τεχνολογία. Στις μέρες μας οι ταραγμένοι εσωτερικά άνθρωποι έχουν αυξηθεί επικίνδυνα. Αποδεικνύεται αυτό από το πλήθος των ηρεμιστικών φαρμάκων που καταναλώνονται. Την ειρήνη όμως στον άνθρωπο δεν την δίνουν τα χάπια. Αυτά μπορεί να καλμάρουν τα νεύρα, δεν φέρνουν όμως τη βαθιά γαλήνη της ψυχής. Δεν ξεριζώνουν τα πάθη που μας ταράζουν.

Την ειρήνη τη δίνει μόνο η Xάρη του Θεού. Είναι δώρο του Θεού ο Οποίος στον άνθρωπο που ειλικρινά μετανοεί και εξομολογείται, του συγχωρεί τις αμαρτίες, τον απαλλάσσει από την ενοχή και τις τύψεις της συνειδήσεως, κατασιγάζει την ταραχή των παθών του και τον κάνει φίλο Του και παιδί Του αγαπημένο. Να γιατί πρωτ’ απ’ όλα ζητάμε την ειρήνη της ψυχής. Ας έρθουμε στο δεύτερο αίτημα.

…

β) Ειρήνη με τον Θεό. 

Η δεύτερη διάσταση της ειρήνης είναι η ειρήνη με τον Θεό. Η ουράνια ειρήνη. Ας θυμηθούμε το αίτημα: «Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ημών, του Κυρίου δεηθώμεν». Ας παρακαλέσουμε τον Χριστό να μας δώσει την ουράνια ειρήνη του Θεού και τη σωτηρία των ψυχών μας.

* Πότε και πως έχασε ο άνθρωπος τις ειρηνικές του σχέσεις με τον Θεό;… (Συζήτηση). 

Απ.: Οι ειρηνικές σχέσεις με τον Θεό χάλασαν με την πτώση των Πρωτοπλάστων στον Παράδεισο. Τότε που ο Αδάμ και η Εύα επαναστάτησαν κατά του Θεού, παρέβησαν το θέλημά Του, αμάρτησαν και απομακρύνθηκαν από τον Θεό. Και ο άνθρωπος απομακρυνόταν συνεχώς από τον Θεό, ώστε έφθασε στο σημείο να ξεχάσει τελείως τον αληθινό Θεό και να πιστέψει σε ψεύτικους ειδωλολατρικούς θεούς. 

* Πως και με ποιο τρόπο αποκαταστάθηκαν οι ειρηνικές σχέσεις με τον Θεό;… (Συζήτηση). 

Απ.: Με την ενανθρώπηση του Χριστού. Τότε που οι άγγελοι έψαλλαν «δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη». Ο Χριστός έδωσε στον άνθρωπο τη δυνατότητα να ανορθωθεί, να γυρίσει κοντά στο Θεό και να αρχίσει μια καινούργια εποχή ειρήνης και αγάπης του Θεού. Όσο πιο πολύ ο άνθρωπος αγαπά τον Θεό και γίνεται ενάρετος, τόσο και περισσότερο η ειρήνη του Θεού γεμίζει την καρδιά του. 

Άλλωστε για ποιόν έπαθε και σταυρώθηκε ο Χριστός; ρωτάει ο ιερός Χρυσόστομος. Και απαντά ο ίδιος: «Για να φέρει την ειρήνη ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό, για να σε κάνει φίλο με τους αγγέλους, για να σε συμφιλιώσει με τον Θεό των όλων… ». Και ερχόμαστε στην τρίτη διάσταση της ειρήνης.

…

γ) Ειρήνη με τους άλλους. Με όλο τον κόσμο.

«Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών και της των πάντων ενώσεως, του Κυρίου δεηθώμεν», λέει το τρίτο αίτημα. Ας παρακαλέσουμε τον Κύριο για την ειρήνη όλου του κόσμου, για τη σταθερότητα των αγίων τοπικών Εκκλησιών του Θεού στην ορθόδοξη πίστη και την ένωση όλων των ανθρώπων.
Ειρήνη λοιπόν και ενότητα με όλους τους ανθρώπους. Σίγουρα δεν υπάρχει πιο δυνατό και επίκαιρο αίτημα από την ειρήνη. Οι άνθρωποι υποφέρουμε από τους πολέμους, από τις διαμάχες, από τις διάφορες διαιρέσεις, πολιτικές, κοινωνικές, εθνικές, θρησκευτικές, ακόμα και ποδοσφαιρικές! Γι’ αυτό και η πρώτιστη επιθυμία είναι η ειρήνη. Έτσι δικαίως και η Εκκλησία μας από την αρχή ακόμα της Θ. Λειτουργίας βάζει μέσα στο στόμα μας πρώτο αίτημα την ειρήνη. Την ειρήνη με όλους.

ΕΡ. * Γιατί η Θεία Λειτουργία την θεωρεί ως απαραίτητη προϋπόθεση;… (Συζήτηση).
Απ.: Στη Θεία Λειτουργία προσευχόμαστε ως κοινότητα, όλοι μαζί, όχι ένας- ένας χωριστά. Για να προσευχηθούμε όμως σωστά, για να γίνει η προσευχή μας δεκτή από τον Θεό, πρέπει να είμαστε ενωμένοι, να έχουν κατασιγάσει τα πάθη μας, τις έχθρες, τα μίση, τις αντιπάθειες κλπ. Είμαστε αδέλφια μεταξύ μας. Έχουμε κοινό Πατέρα τον Θεό! Αυτό είναι χαρά μας και τιμή μας. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.

…

2. Οι ευλογίες της ειρήνης

Καθώς προχωρούμε προς τη Θ. Κοινωνία, η πορεία ειρήνης προχωρεί και αυτή προς την πληρότητά της. Αλλεπάλληλα είναι τα αιτήματα και οι ευλογίες της ειρήνης.
Σας τα θυμίζω:
– «Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον παρά του Κυρίου αίτησώμεθα».

«Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών παρά του Κυρίου αίτησώμεθα».

«Συγγνώμην και άφεσιν των αμαρτιών και των πλημμελημάτων ημών, παρά του Κυρίου αίτησώμεθα».

– «Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών και ειρήνην τω κόσμω, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα».

«Τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι, παρά του Κυρίου αίτησώμεθα».

«Χριστιανά τα τέλη της ζωή ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά, και καλήν άπολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Χριστού, αιτησώμεθα».


ΕΡ. Ενώ το καθένα από τα σύντομα αυτά αιτήματα κρύβει μέσα του πλούτο εννοιών και εκφράζει βαθύτατους πόθους της ψυχής, εντούτοις όλα έχουν ένα κοινό σπουδαίο και σημαντικό αίτημα. Ποιο είναι αυτό και πως το εκφράζουν;… (Συζήτηση).

ΑΠ. Ασφαλώς η ειρήνη. Ας δούμε πως το εκφράζουν… (Ας γίνει σύντομη αναφορά για να εντυπωθεί καλά στη μνήμη και την καρδιά των παιδιών).

Ζητάμε από τον Κύριο η κάθε μέρα μας να είναι ειρηνική, ο φύλακας άγγελός μας να είναι άγγελος ειρήνης, να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας για να έλθει η ειρήνη στις καρδιές μας, ο κόσμος ολόκληρος να χαίρεται και να απολαμβάνει την ειρήνη, η υπόλοιπη ζωή μας να περάσει με ειρήνη και τα τέλη της ζωής μας να είναι ειρηνικά και χωρίς πράξεις που μας ντροπιάζουν.

Είναι εκπληκτικό! Η καθημερινή μας ζωή καθώς περνάει μέσα από τη Θ. Λειτουργία γεμίζει από την ευλογημένη ειρήνη του Θεού. Έχουμε λοιπόν μια πορεία ειρήνης, που δεν διανθίζεται με κατάρες κατά των αντιπάλων, αλλά είναι γεμάτη από τις ευλογίες της ειρήνης.

3. Μόνο με ειρήνη και αγάπη μπορούμε να ομολογήσουμε την πίστη μας και να κοινωνήσουμε.

Η πορεία ειρήνης μέσα στη Θ. Λειτουργία φθάνει σε κορυφαίες στιγμές. Οι πιστοί πρέπει να ομολογήσουν την πίστη τους λέγοντας το «Πιστεύω».. Πως όμως θα την ομολογήσουν; Ας ακούσουμε τι μας λέει:«Ειρήνη πάσι… Αγαπήσωμεν αλλήλους ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν… Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον».

ΕΡ. Πως και με ποιες προϋποθέσεις μας καλεί να ομολογήσουμε την πίστη μας;… (Συζήτηση).

Οι προϋποθέσεις για την ομολογία της πίστεως είναι ειρήνη και αγάπη. Σε ποιόν Θεό πιστεύεις, όταν είσαι μαλωμένος με τους άλλους; Είναι δυνατόν μέσα στο Ναό να παρακαλούμε τον Θεό για την ειρήνη και την αγάπη και έξω από το Ναό να μαλώνουμε, να μη μιλιόμαστε, να έχουμε ταραχή, γκρίνια, οργή και τα παρόμοια;

Στο σημείο αυτό γίνεται και ο «Ασπασμός της αγάπης». Οι ιερείς μέσα στο ιερό ασπάζονται ο ένας τον άλλο, και παλαιότερα το ίδιο έκαναν και όλοι οι πιστοί. Ο ασπασμός όμως της αγάπης σημαίνει ταυτότητα αισθημάτων, ψυχές ειρηνικές από τις οποίες έχει εξορισθεί το μίσος και η οργή.

* Το ίδιο ισχύει και για τη Θεία Κοινωνία. Πως μας καλεί ο ιερέας να προσέλθουμε στην Αγία Μετάληψη;…
«Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε».

Τι σημαίνουν όλα αυτά;… Ναί, να κοινωνήσουμε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας. Αλλά πως;… Με σεβασμό και ευλάβεια στο Θεό, με βαθιά πίστη και με αγάπη προς όλους τους ανθρώπους. Με άλλα λόγια δεν μπορούμε να κοινωνήσουμε αν την καρδιά μας δεν την πλημμυρίζει η αγάπη και η ειρήνη.

4. Η μνημόνευση των ονομάτων, πράξη ειρήνης και αγάπης.

Μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, τη μεταβολή δηλαδή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού, ακολουθεί η μνημόνευση των ονομάτων. Ο ιερέας μνημονεύει τα ονόματα όλων των νεκρών και των ζώντων που εμείς με τα χαρτιά μας δώσαμε.


ΕΡ.: Η μνημόνευση αυτή των ονομάτων έχει καμιά σχέση με την πορεία ειρήνης για την οποία μιλάμε σήμερα; Τι λέτε;… (Συζήτηση).

ΑΠ.: Ασφαλώς και έχει μεγάλη σχέση. Όταν δίνουμε κάποια ονόματα να μνημονευθούν, να προσευχηθούμε δηλαδή γι’ αυτά, σημαίνει ότι οι σχέσεις μας με όλους αυτούς είναι ειρηνικές και με αγάπη. Και όχι μόνο αυτό. Είναι ποτέ δυνατόν να παραμείνει κάποια αντιπάθεια ή εχθρική διάθεση για έναν άνθρωπο, για τον οποίο μόλις πριν από λίγο προσευχήθηκα; Η προσευχή για τους άλλους διώχνει κάθε αίσθημα αντιπάθειας ή εχθρότητας.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Στο τέλος της Θ. Λειτουργίας προτρέπει ο ιερέας: «Εν ειρήνη προέλθωμεν». Στην τελευταία ευχή τονίζει πάλι: «Ειρήνην τω κόσμω σου δώρησαι, ταίς Εκκλησίαις σου, τοις ιερεύσι, τοις άρχουσιν ημών, τω στρατώ και παντί τω λαώ σου». Το αγαθό της ειρήνης αποτελεί το κεντρικό αίτημα της Θείας Λειτουργίας, όπως λέει πολύ επιτυχημένα ο ιερός Χρυσόστομος: «Όταν εισέλθει στο Ναό ο προεστώς της Εκκλησίας, αμέσως λέγει “Ειρήνη πάσι”. Όταν ο ιερέας μιλάει, λέει, “Ειρήνη πάσι”. Όταν ευλογεί λέει, “Ειρήνη πάσι”…

Όταν γίνει το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας, λέει “Ειρήνη πάσι”. Και κατά το διάστημα της Θ. Λειτουργίας εύχεται πολλές φορές, “χάρις υμίν και ειρήνη”».

Πρακτική εφαρμογή

[Στάδιο 4ο: «Εφαρμόζοντας & αξιολογώντας» (4) Στο τέταρτο στάδιο πραγματοποιείται α) η πρακτική εφαρμογή στην καθημερινή μας ζωή αυτών που μάθαμε, και β) να δούμε εάν τα παιδιά συγκράτησαν αυτά που είπαμε].
Φθάσαμε στο τέλος της Θείας Λειτουργίας γεμάτοι από τις ευλογίες της ειρήνης. Μια πραγματική πορεία ειρήνης, από τις μοναδικές. Στη Θεία Λειτουργία μάθαμε και ζήσαμε την ειρήνη. Από τη Θεία Λειτουργία βγαίνουμε στον κόσμο φωτισμένοι, ειρηνευμένοι και έχοντας μέσα μας τον Χριστό, τον αρχηγό και χορηγό της ειρήνης. Και τώρα καλούμαστε κουβαλώντας μέσα μας την πολυπόθητη ειρήνη του Θεού να την φέρουμε και σε όλο τον κόσμο.
Κάθε Κυριακή η καμπάνα μάς καλεί στο Μεγάλο Δείπνο της Αγάπης που έχει ετοιμάσει ο Κύριος για εμάς, τα παιδιά Του! Τι πρέπει να κάνουμε για να προετοιμαστούμε για την Θ. Λειτουργία;
Αφού, λοιπόν, ο ίδιος ο Χριστός μας καλεί σε ένα τόσο σημαντικό τραπέζι, δεν πρέπει να λείπουμε και να λέμε διάφορες δικαιολογίες (“Α, έχω να πάω σε ένα πάρτι” ή “Νυστάζω τώρα και θα κοιμηθώ” ή “Θα πάω για μπάνιο στην θάλασσα”).
Κάθε Κυριακή πρωί το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι το να πάμε στην Θεία Λειτουργία. Όλα τα άλλα μπορούν να μπουν και μετά. Δεν πρέπει να φερθούμε με αγένεια στην πρόσκληση του Δείπνου του Χριστού μας αλλά να τρέξουμε με χαρά!!!
Η Θεία Λειτουργία ειρηνεύει την ψυχή μας και φέρνει στον κόσμο την αληθινή ειρήνη.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

Μετά από κάθε συνάντηση

Εἰς τo ὄνομα τοῦ Πατρός καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν. 
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.