Θέμα 5.3 “Είναι αδικία! Δεν μπορώ να το δεχθώ!”

Στόχοι του Κατηχητικού

1. Πνευματικοί: γνωριμία με τον Χριστό, εμβάθυνση στην πίστη, συμμετοχή στη Λατρεία.
2. Παιδαγωγικοί: καλλιέργεια χαρακτήρα, ευθύνης, συνεργασίας.
3. Ψυχαγωγικοί: με παιχνίδια, εκδρομές, τουρνουά, θεατρικό, μουσική βραδιά, προβολή ταινίας με συζήτηση.
4. Κοινωνικοί: να νιώσουν ομάδα, οικογένεια της ενορίας και εν γένει της Εκκλησίας.
5. Πολιτιστικοί: επαφή με παράδοση, μουσική, τέχνη, δημιουργία.
   

   ---

Μέθοδοι – Τι τραβάει τους εφήβους

1. Οπτικοακουστικά: βίντεο, εικόνες, μουσική, μικρά podcasts.
2. Διάλογος: όχι μονόλογος. Κάνε ερωτήσεις, άσε να ακουστούν.
3. Δράσεις: Θεατρικά, δημιουργία βίντεο Ιnsta – TikTok με μήνυμα, αφίσες, κατασκευές.
4. Πρωταθλήματα: Εσωτερικά, όπως Playstation, Μίνι ποδόσφαιρο ή Μπάσκετ σε εξωτερικό χώρο του κατηχητικού.
5. Κοινωνική προσφορά: επίσκεψη σε χώρους φιλοξενίας παιδιών, γηροκομείο, φυλακές Μαλανδρίνου ή Άμφισσας, συλλογή τροφίμων.
   

   ---

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ – Το πρόσωπο του Αγίου Νεκταρίου

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ:

«Είναι αδικία! Δεν μπορώ να το δεχθώ!» Πολλές φορές έχουμε ακούσει παρόμοια λόγια. Λόγια ανθρώπων που τους πνίγει το δίκιο. Ίσως κι εμείς οι ίδιοι να έχουμε γευτεί το πικρό ποτήρι αυτής της δοκιμασίας. Η αδικία, είτε γίνεται σε μικρά και ασήμαντα πράγματα είτε σε σπουδαία και καθοριστικά για την πορεία της ζωής μας, δημιουργεί στην ψυχή πόνο και θλίψη, οργή και αγανάκτηση.

Πώς όμως πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτή τη δύσκολη ώρα; Την απάντηση θα μας τη δώσει ένας από τους πιο αγαπητούς αγίους, ο οποίος εορτάζει σε λίγες ημέρες (9 Νοεμβρίου), ο άγιος Νεκτάριος.

Ο Άγιος Νεκτάριος

Ο άγιος Νεκτάριος από μικρό παιδί αγαπούσε τον Χριστό και την Εκκλησία και έτρεφε μέσα του τον πόθο, όταν μεγαλώσει, να γίνει θεολόγος για να διδάσκει στους ανθρώπους τις θείες αλήθειες. Και πράγματι, τον αξίωσε ο άγιος Θεός να αφιερωθεί στον Θεό ως μοναχός, να σπουδάσει Θεολογία και στη συνέχεια να χειροτονηθεί ιερέας από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιο (1886).

Μάλιστα ο Πατριάρχης, επειδή εκτιμούσε την προσωπικότητά του, του ανέθεσε την υπεύθυνη θέση του Πατριαρχικού Επιτρόπου Καΐρου.
Στην Αίγυπτο ο άγιος Νεκτάριος εργάζεται ως ιεροκήρυκας και πνευματικός με πολύ ζήλο και αυταπάρνηση. Κηρύττει, εξομολογεί, οργανώνει τη φιλανθρωπία, μεριμνά για την ανακαίνιση εκκλησιών, συγγράφει και εκδίδει βιβλία πνευματικής οικοδομής. Οι χιλιάδες των Ορθοδόξων Ελλήνων που κατοικούν εκεί βρίσκουν στο πρόσωπό του τον γνήσιο διδάσκαλο και τον στοργικό πατέρα. Τον αγαπούν και τον εμπιστεύονται.

Το ήθος και η εργατικότητα του Αγίου, καθώς και η μεγάλη εκτίμηση των πιστών προς το πρόσωπό του, οδήγησαν τον Πατριάρχη Σωφρόνιο να τον προαγάγει σε μητροπολίτη. Έτσι, το 1889, σε ηλικία 43 ετών, χειροτονείται Μητροπολίτης Πενταπόλεως (πρόκειται για επισκοπή του πατριαρχείου Αλεξανδρείας). Ο άγιος Νεκτάριος δέχτηκε ταπεινά την υψηλή αυτή τιμή. Έλεγε στην προσευχή του:
«Κύριε, γιατί με ανεβίβασες σε τόσο μεγάλο αξίωμα; Εγώ Σου ζήτησα να γίνω μόνο Θεολόγος και όχι Μητροπολίτης με τόσες τιμές (…). Εγώ από μικρό παιδί Σου ζήτησα να με αξιώσεις να γίνω ένας απλός εργάτης του Λόγου Σου, και Συ τώρα με δοκιμάζεις με φθαρτά και μάταια πράγματα αυτού του κόσμου. Καλλιέργησε μέσα μου την ταπεινοφροσύνη, Κύριε, με όλους τους τρόπους που Συ γνωρίζεις».

Ωστόσο, από τότε που έγινε Μητροπολίτης, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τη μεγαλύτερη δοκιμασία που αντιμετώπισε στη ζωή του: τον άδικο διωγμό του από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Μια μεγάλη αδικία που μόνο ένας άνθρωπος με την αγιότητα και την πνευματικότητα του αγίου Νεκταρίου θα μπορούσε να την αντέξει.

Τι συνέβη δηλαδή; Άνθρωποι μοχθηροί και ζηλόφθονοι, επειδή δεν άντεχαν να βλέπουν την αγιότητα του Μητροπολίτου Πενταπόλεως και την αγάπη που του έδειχνε όλος ο λαός, τον διέβαλαν στον Πατριάρχη ότι δήθεν ξεσηκώνει τον λαό και επιδιώκει να εκδιώξει από τον θρόνο τον Πατριάρχη Σωφρόνιο και να ανέβει αυτός. Δεν δίστασαν οι ραδιούργοι στις συκοφαντικές καταγγελίες τους να προσθέσουν και υπαινιγμούς για δήθεν ηθικές παρεκτροπές (!) προκειμένου να επιτύχουν την πλήρη εξόντωσή του. Και πράγματι: αρχικά ο Άγιος, με πατριαρχική εντολή, παύεται από τη θέση του Πατριαρχικού Επιτρόπου Καΐρου. Του επιτρέπεται όμως, αν θέλει, να διαμένει στο Πατριαρχείο και να ιερουργεί με κάποιους περιορισμούς. Ωστόσο, σε ενάμιση μήνα, με νέο πατριαρχικό έγγραφο, διατάζεται να παραιτηθεί και να εγκαταλείψει οριστικά τη γη της Αιγύπτου. Μάταια ζητούσε ο άγιος Νεκτάριος να συναντηθεί με τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιο και να απολογηθεί. Οι εχθροί του ήταν καλά οργανωμένοι και απέτρεψαν μια τέτοια συνάντηση για να μην αλλάξει γνώμη ο Πατριάρχης. Τον κατηγόρησαν, του έδωσαν απολυτήριο και ούτε να απολογηθεί δεν τον άφησαν! Τόσο μεγάλη αδικία…!

Κι ο άγιος Νεκτάριος; Πώς την αντιμετώπισε; Γράφει ο ίδιος αργότερα:
«Εμείς (…) εκ πνεύματος ειρήνης μη εισακουσθέντες διαμαρτυρόμενοι (…) υπετάγημεν τω θελήματι αυτού και ανεχωρήσαμεν εξ Αιγύπτου, ελπίζοντες εις την απόδοσιν δικαιοσύνης εν ημέρα η ευδοκήσει ο Θεός». Δηλαδή, προσπάθησε με πνεύμα ειρηνικό να διαμαρτυρηθεί, αλλά αφού δεν εισακούστηκε, υποτάχθηκε στο θέλημα του Θεού και έφυγε από την Αίγυπτο, ελπίζοντας στην απόδοση της δικαιοσύνης από τον Θεό, όταν Εκείνος έκρινε. Τι υψηλό παράδειγμα αξιοπρέπειας και πνευματικής ανωτερότητας!

Αξιοσημείωτη είναι και η στάση που έδειξε ο άγιος απέναντι στον Σωφρόνιο, τον Πατριάρχη που είχε παρασυρθεί από τις συκοφαντίες. Ο άγιος Νεκτάριος δεν έπαυσε ποτέ να τον σέβεται και να τον ευγνωμονεί για όσα καλά του είχε πριν προσφέρει. Σώζονται οι επιστολές που του έστελνε ο Άγιος από την Ελλάδα, κι εκεί απαστράπτει το μεγαλείο της ταπείνωσης και της συγχωρητικότητάς του.

Ο άγιος Νεκτάριος ήλθε στην Ελλάδα εξόριστος και άμισθος. Συνάντησε φοβερές δυσκολίες και στερήσεις, ιδιαίτερα κατά το πρώτο διάστημα, αλλά δεν έπαυσε να στηρίζει την ελπίδα του στον Θεό. Εκείνος γνώριζε την αδικία. Εκείνος του έδινε χάρη και δύναμη να σηκώσει τον βαρύ αυτό σταυρό. Πιστός στο καθήκον του, ο άγιος Νεκτάριος αξιώθηκε από τον Θεό να συνεχίσει να προσφέρει τεράστιο έργο ως ιεροκήρυκας Νομού Φθιώτιδος, ως διευθυντής της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής και ως ιδρυτής και πνευματικός καθοδηγητής της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος στην Αίγινα. Τα συγγράμματά του αποπνέουν άρωμα πίστεως και ευσεβείας και αποτυπώνουν την πατερική και αγιοπνευματική σοφία.

Σε ηλικία 74 ετών ασθένησε βαριά και έφυγε από τον κόσμο αυτό το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου 1920. Ωστόσο, ο άγιος Νεκτάριος συνεχίζει να διδάσκει πολλές γενιές ανθρώπων με την αγία ζωή και τον θεοφώτιστο λόγο του. Τα αναρίθμητα θαύματα που τελεί ακόμη και στις ημέρες μας φανερώνουν την παρρησία που έχει ενώπιον του Θεού.

Το 1961 αναγνωρίστηκε επίσημα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως Άγιος και ορίστηκε η μνήμη του να εορτάζεται στις 9 Νοεμβρίου. Και κάτι ακόμα: το 1998 ο μακαριστός Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πέτρος, με επίσημη τελετή, ζήτησε συγγνώμη από τον Άγιο εκ μέρους του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας για τον άδικο διωγμό. Το δίκαιο και η αλήθεια έλαμψαν για άλλη μια φορά ενώπιον Θεού και ανθρώπων…

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Δεν είναι μεγαλειώδης ο τρόπος που ο άγιος Νεκτάριος αντιμετώπισε την αδικία εναντίον του;

• Πραότητα, ταπείνωση, συγχωρητικότητα, ανεξικακία, ακλόνητη εμπιστοσύνη στον Θεό και ελπίδα ότι Εκείνος θα αποδώσει το δίκαιο. Είχε τη συμπαράσταση του λαού, αλλά δεν την εκμεταλλεύτηκε — πάνω από 900 υπογραφές συγκέντρωσαν στο γράμμα που έγραψαν οι πιστοί χριστιανοί του Καΐρου επί του αποχωρισμού του και το οποίο δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες. Άφησε το δίκαιο στον Δικαιοκρίτη Κύριο. Πράγματι, μεγαλείο ψυχής!

Εμείς αντιμετωπίζουμε αδικίες στη ζωή μας; Έχετε παραδείγματα;

• Επειδή όλοι οι άνθρωποι έχουμε πάθη και αδυναμίες, συχνά δημιουργούνται προστριβές και αδικίες. Στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, στην οικογένεια, στο σχολείο και σε άλλες στιγμές της καθημερινής ζωής συμβαίνει κάποτε να μας αδικούν, να μας υποτιμούν, να μας προσβάλλουν.

Πώς λοιπόν θα αντιμετωπίζουμε τις αδικίες στη ζωή μας;

• α. Με πραότητα. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρούμε την ψυχραιμία και την ηρεμία μας όταν δεχόμαστε κάποια άδικη προσβολή. Να μην απαντούμε ενοχλημένοι στις κατηγορίες ούτε να ανταποδίδουμε τις ύβρεις. Τα αντίποινα, ακόμη κι αν προέρχονται από δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση, μπορεί να οδηγήσουν σε χειρότερο κακό. Αντίθετα, όταν δεν φερόμαστε εκδικητικά σε όσους μας αδικούν, αλλά με πραότητα και ανεξικακία, τότε συμβάλλουμε στη διατήρηση της ειρήνης μέσα μας και γύρω μας.
• β. Με ταπείνωση. Ακόμη και τότε που μας αδικούν, να σκεπτόμαστε: μήπως εγώ είμαι άψογος σε όλα; Δεν έχω κι εγώ κάνει λάθη και ίσως έχω αδικήσει ή πικράνει άλλους συνανθρώπους μου;
  Ένα αρχαίο ρητό λέει: «Εν άλλοις πταίομεν και εν άλλοις απολαμβάνομεν». Μπορεί μεν να υποφέρουμε για πράγματα που δεν φταίμε, είμαστε όμως ένοχοι σε τόσα άλλα πράγματα! Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Μια τέτοια θεώρηση θα μας διατηρεί στην ταπείνωση και θα μας βοηθά να δεχόμαστε πιο εύκολα την αδικία.
• γ. Με υπομονή. Ένα σπουδαίο όπλο για την αντιμετώπιση κάθε αδικίας είναι η υπομονή. Να κάνουμε υπομονή αφήνοντας την απόδοση του δικαίου στον Δικαιοκρίτη Κύριο. Εκείνος που βλέπει τα πάντα ασφαλώς παρακολουθεί την αδικία, θα ανταποδώσει το δίκαιο και θα ανταμείψει τον πιστό δούλο Του για την υπομονή του. Αυτό ζητά από εμάς ο Θεός: υπομονή μέχρι τέλους. «Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ. 10, 22).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Πραότητα, ταπείνωση, υπομονή· αυτό είναι το αντίδοτο στη δύσκολη ώρα της αδικίας.

🌿 Πραότητα

Η πραότητα είναι η ήρεμη και ειρηνική στάση της ψυχής. Είναι η αρετή του ανθρώπου που δεν θυμώνει εύκολα, που δεν εκδικείται, που απαντά με ηρεμία ακόμη κι όταν τον αδικούν. Δεν σημαίνει αδυναμία, αλλά δύναμη εσωτερική: να κρατάς την ειρήνη σου όταν γύρω σου υπάρχει ταραχή. Ο Χριστός είπε: «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. 11,29). Η πραότητα γεννά γαλήνη, συμφιλίωση και ευγένεια ψυχής.

---

🌾 Ταπείνωση

Η ταπείνωση είναι το θεμέλιο όλων των αρετών. Δεν είναι να υποτιμάς τον εαυτό σου, αλλά να γνωρίζεις ποιος είσαι πραγματικά ενώπιον του Θεού. Ο ταπεινός αναγνωρίζει τις αδυναμίες του, δεν υπερηφανεύεται, δεν κατακρίνει, και αφήνει χώρο στον Θεό να ενεργεί μέσα του. Όπως λέει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωσις, ἐκεῖ ἐπιπολάζει ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ». Η ταπείνωση είναι σαν το βαθύ χώμα όπου μπορεί να φυτρώσει κάθε άλλη αρετή.

---

🌸 Υπομονή

Η υπομονή είναι η δύναμη να αντέχεις με πίστη ό,τι επιτρέπει ο Θεός στη ζωή σου: θλίψεις, αδικίες, δυσκολίες.
Δεν είναι παθητικότητα, αλλά ενεργητική εμπιστοσύνη στον Θεό — να περιμένεις με ελπίδα χωρίς να γογγύζεις.
Ο Απόστολος Παύλος λέει: «Ἡ θλῖψις κατεργάζεται ὑπομονήν, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα» (Ρωμ. 5,3-4). Η υπομονή είναι η αρετή που ωριμάζει την ψυχή.

---

Όταν λοιπόν μας αδικούν, ας θυμόμαστε αυτές τις θεϊκές αρετές που θαυμάσαμε στο παράδειγμα του αγίου Νεκταρίου. Πολύ περισσότερο, ας φέρνουμε στο νου μας τον ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό, ο οποίος, ενώ ήταν τέλειος και αναμάρτητος, δέχθηκε τη μεγαλύτερη αδικία όλων των εποχών. Κι όμως, «λοιδορούμενος ουκ αντελοιδόρει, πάσχων ουκ ηπείλει» (Α΄ Πέτρ. 2, 23).

Τον σταύρωναν κι Εκείνος παρακαλούσε τον Θεό Πατέρα Του να τους συγχωρήσει… Αυτός είναι το αιώνιο και αξεπέραστο Πρότυπο. Αυτόν καλούμαστε κι εμείς να μιμηθούμε, διά πρεσβειών του αγίου Νεκταρίου.

---

ΣΥΝΘΗΜΑ: Υπομονή στις αδικίες!

4.3. Δραστηριότητες ΜΕΣΟΥ & ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΥ (Γυμνασίου – Λυκείου)

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

1. • ---