ΠΡΟΣΕΥΧΗ:
Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.
Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου
“Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου,
πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης,
ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα,
καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου,
ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.”
ΤΙ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ 2η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ;
Η δεύτερη Κυριακή της Σαρακοστής είναι αφιερωμένη σε μια από τις μεγαλύτερες πατερικές της μορφές, στον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, που με το θεολογικό του έργο αντιμετώπισε αποτελεσματικά λανθασμένες αντιλήψεις για την Ορθόδοξη διδασκαλία περί της θεότητας της αγίας Τριάδος.
ΘΕΜΑ: Θα με τρελάνεις; Είναι η γιόγκα γυμναστική;
Το ξέρατε ότι η 21η Ιουνίου καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως «Παγκόσμια Ημέρα Γιόγκα»?
Καμία εντύπωση δεν μας προκαλεί το γεγονός αυτό. Εντύπωση θα μας έκανε, αν ο ΟΗΕ θέσπιζε και «Παγκόσμια Ημέρα Μετάνοιας»! Αλλά οι μετάνοιες που κάνουμε εμείς οι χριστιανοί, δεν διαφημίζονται ως είδος γυμναστικής, ως πρακτική χαλάρωσης. Γιατί δεν είναι!
Αρχικά να θυμίσουμε ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος έχει εκφραστεί περί της “Γιόγκα” λέγοντας: “Η «Γιόγκα» τυγχάνει απολύτως ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη μας και δεν έχει καμμία θέση στην ζωή των Χριστιανών”, επίσης υπενθυμίζει στους πιστούς πως “η «Γιόγκα» αποτελεί θεμελιώδες κεφάλαιο της θρησκείας του Ινδουϊσμού, διαθέτει ποικιλομορφία σχολών, κλάδων, εφαρμογών και τάσεων και δεν αποτελεί «είδος γυμναστικής»”, όπως άλλωστε έχει δηλώσει ξανά σε παλαιότερη ανακοίνωσή της.
Η γιόγκα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΙΔΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ. Δεν νοείται εκτός του ινδουιστικού πλαισίου. Είναι το ίδιο ακριβώς, αν ισχυριστούμε εμείς οι χριστιανοί πως οι μετάνοιες που κάνουμε είναι είδος γυμναστικής και πρακτική χαλάρωσης. Μπορεί να προκύψουν και αυτά ως αποτελέσματα των μετανοιών αλλά δεν θα εισάγουμε στα γυμναστήρια της χώρας ή παγκοσμίως τις μετάνοιες ως νέο είδος γυμναστικής!
Κάρμα είναι λέξη που παράγεται απ’ τη σανσκριτική ρίζα Kri (πράττω, ενεργώ) και σημαίνει ενέργεια, πράξη, έργο. Σημαίνει ακόμα και τον Νόμο του Κάρμα, σύμφωνα με τον οποίο ο άνθρωπος δρέπει, αναπόφευκτα, τους καρπούς των πράξεων και σκέψεών του. Αν οι πράξεις/σκέψεις του είναι καλές, καλοί θα είναι κι οι καρποί τους. Αν όμως είναι κακές, κακοί θα είναι κι’ οι καρποί τους.
Γιόγκα σημαίνει «ένωση», αλλά στα σανσκριτικά σημαίνει και «ασπίδα», δηλαδή αναζήτηση προστατευτικής δύναμης. Έχει σκοπό, με διάφορες τεχνικές που περιλαμβάνει, να ενώσει τον άνθρωπο με το θείο στοιχείο που υπάρχει μέσα του. Στον Ινδουισμό, κάθε μορφή διαλογισμού και πνευματικής άσκησης ονομάζεται γιόγκα. Οι αρχές της γιόγκα ανευρίσκονται στις Ουπανισάδες και την Μπαγκαβάτ-Γκιτά, ινδουιστικά ερμηνευτικά θρησκευτικά κείμενα μεγάλης αξίας για τον Ινδουισμό.
Σκοπός της γιόγκα είναι η απελευθέρωση κάθε ψυχής από τα δεσμά της, δηλαδή από το σώμα (που το θεωρούν δευτερεύον στοιχείο του ανθρώπου) και από την μετεμψύχωση, τους «πάμπολλους στους αιώνες κύκλους γεννήσεων και θανάτων, με τελικό προορισμό να γυρίσει η ψυχή και να ενωθεί με τον Ωκεανό του Απείρου, τον Θεό, απ’ όπου ξεκίνησε το ταξίδι της.
Στον διαλογισμό ο στόχος είναι να διαλυθεί το ατομικό Εγώ σαν σταγόνα στον ωκεανό της «παγκόσμιας υπερσυνειδητότητας» που δεν είναι πρόσωπο.
Έχει καθαρά δηλαδή θρησκευτικό περιεχόμενο η γιόγκα και δεν νοείται, όπως παρουσιάζεται σκόπιμα στη Δύση -για να μην γίνει αντιληπτή ως θρησκευτικό σύστημα που είναι- σαν γυμναστικές ασκήσεις υγείας, ευεξίας, δύναμης και χαλάρωσης. Έτσι όμως, σύμφωνα με τους ινδουιστές, υποδουλώνει και πάλι στο εγωιστικό και υλικό νόημα τον άνθρωπο, στην ενδοκοσμική επιθυμία του που αυτήν προσπαθεί να αποφύγει, και χάνει τον υψηλό στόχο της απελευθέρωσης.
Στην Ινδία, πράγματι, θεωρούν ανάρμοστη συμπεριφορά το να παρουσιάζουν στη Δύση ορισμένοι επιτήδειοι την γιόγκα και το διαλογισμό ως γυμναστικές μόνο ασκήσεις, για ευεξία και ψυχολογική εκτόνωση, αφού πρόκειται για αναπόσπαστο μέρος του Ινδουισμού και του Βουδισμού.
Η Γιόγκα και ο διαλογισμός, ενώ σε Ευρώπη και Αμερική παρουσιάζεται φαινομενικά με τη μορφή τεχνικών αναπνοής και γυμναστικών ασκήσεων, συνδυάζεται παράλληλα με συγκέντρωση της προσοχής σε ένα σημείο και απαγγελία του “Ωμ”, που ως “Μάντρα” είναι όμως επίκληση ινδουιστικών θεοτήτων και επαναλαμβάνεται με τη μορφή συνήθως μιας ιερής συλλαβής. Θεωρούν έτσι οι δάσκαλοι της γιόγκα ότι οδηγούνται στον έλεγχο της συνείδησης και του σώματος και στην ένωση με το Υπέρτατο Ον.
Οι πιστοί χριστιανοί επομένως, ή ακόμη και μουσουλμάνοι, ή ακόλουθοι άλλων θρησκειών, θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι εισέρχονται έτσι σε θεωρία και πρακτική διαφορετικής θρησκευτικής φιλοσοφίας από τη δική τους, την οποία ενδεχομένως δεν θα ήθελαν να ακολουθήσουν. ΑΥΤΟ ΟΜΩΣ ΕΝΤΕΧΝΑ ΣΥΧΝΑ ΑΠΟΣΙΩΠΑΤΑΙ από επαγγελματίες καθοδηγητές, που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι ούτε καν γνήσιοι ινδουιστές.
Η γιόγκα έχει κύρια διδασκαλία τη μετενσάρκωση, για την οποία θα αναφερθούμε παρακάτω. Οδηγεί μάλιστα τον άνθρωπο σε αρκετές περιπτώσεις στον αποκρυφισμό, αφού οι νέες δυνάμεις που αποκτά κανείς σε προχωρημένα στάδια -όπως είναι η αιώρηση, τα προαισθήματα, η έξοδος της ψυχής από το σώμα, η όραση από απόσταση, τα χρώματα που βλέπει κ.α.- είναι και δυνάμεις της μαγείας.
-Πιστεύει ακόμη η γιόγκα στον σκληρό και απρόσωπο νόμο του ΚΑΡΜΑ (συσσώρευσης έργων) και στην ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗ, που σύμφωνα με αυτή, η ψυχή ταξιδεύει και ζει ευτυχισμένα από μερικά χρόνια μέχρι χιλιάδες χρόνια μετά θάνατον, για να επιστρέψει, στη συνέχεια, σε κάποιο φυτό, ζώο ή άνθρωπο, ώστε μετά από ‘άπειρες’ αναγεννήσεις να σωθεί η ψυχή, χαμένη στον απρόσωπο ωκεανό της Νιρβάνα. Οι άνθρωποι, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, γεννιούνται φτωχοί, άρρωστοι, στο περιθώριο κ.λπ. γιατί σε προηγούμενη ζωή τους υπήρξαν κακοί, άδικοι, εκμεταλλευτές κ.α. Άρα, πρέπει να δεχθούν την άσχημη κατάστασή τους για να εξιλεωθούν σε επόμενη ζωή. Έτσι βέβαια παραλύεται εξαιτίας εσφαλμένων θρησκευτικών πεποιθήσεων η ανάγκη για αλλαγή, για επανάσταση, ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη, για νέες κατακτήσεις κ.λπ. Και ακολουθεί κανείς το μοιραίο και το τέλμα χωρίς αντίρρηση.
Έχουν άλλωστε παρατηρηθεί στους ασκούμενους «τρεμούλες, ζαλάδες, μουδιάσματα, βόμβοι» και τύφλωση, και αυτά δεν είναι δικές μας εκτιμήσεις, αλλά του προέδρου της Αμερικανικής Ακαδημίας Ασιατικών Μελετών και του Εθνικού Κολλεγίου του Παν/μίου της Βομβάης και του Μαντράς, καθηγητή Έρνεστ Γουντ. Είναι μάλιστα γνωστό ότι την γιόγκα ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ Η ΥΠΟΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ, ενώ αντίθετα κίνηση υπάρχει λ.χ. στο βάδισμα, την ποδηλασία, τα αθλητικά παιχνίδια, την κολύμβηση κ.λπ.
Για κάποιους επομένως που δεν αθλούνται και διάγουν καθιστική ζωή, η γιόγκα δεν θα ωφελήσει στην υγεία τους, ενώ αντίθετα μπορεί να αποβεί επιζήμια αν παραταθεί νομίζοντας ότι έτσι γυμνάζονται. Αυτό γιατί δεν περιλαμβάνει αερόβια προσπάθεια -όπως δέχεται για την υγεία η βιοϊατρική και η αθλητιατρική- για βελτίωση της φυσικής κατάστασης, αλλά περιλαμβάνει μόνο στατικές ασκήσεις.
Η αερόβιου τύπου δυναμική άσκηση, η απλά νοούμενη γυμναστική, είναι άλλωστε που επιδρά στην καλή εγκεφαλική λειτουργία, την καλή ψυχολογική κατάσταση και την πρόληψη των συμπτωμάτων της γήρανσης και όχι οι καθιστικές ασκήσεις τύπου γιόγκα.
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Ποιες είναι οι αρνητικές επιδράσεις της Γιόγκα στον άνθρωπο
1. Αυτοειδωλολατρία και Αυτοθέωση: «Όταν ο άνθρωπος έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με την ανάλυση του ίδιου του μυαλού του, ….. με κάτι που είναι από τη φύση του αιώνια αγνό και τέλειο, δεν θα είναι πια δυστυχισμένος». «Πιστεύω στον εαυτό μου και στις μεγάλες μου δυνατότητες, γι’ αυτό έχω υψηλούς πνευματικούς στόχους.»
Ο Γιόγκι που έχει μάθει να ελέγχει την Πράνα (τις δυνάμεις του σύμπαντος) «γίνεται σχεδόν παντοδύναμος, σχεδόν παντογνώστης» (Βιβεκανάντα, σελ. 36 και 58), και «το πιο κοινό αίσθημα που δοκιμάζει ο φωτιζόμενος είναι ότι έχει σχεδόν τέλεια γνώση όλων των πραγμάτων, ότι επέτυχε δηλαδή την Παντογνωσία», εννοείται από μόνος του (Ramacharaka, “Γιόγκα”, εκδ. Ιδρεία, 1967, σελ. 62).
Αυτός που διαλογίζεται πιστεύει στις ικανότητές του και οι προσπάθειές του αρκούν για να γίνει θεός. Επιδιώκει δηλ. την αυτοθέωση. Υπάρχει ένας φουσκωμένος εγωισμός. Αυτός που διαλογίζεται απευθύνεται στον εαυτό του. Πιστεύει ότι ο εαυτός του είναι θεός.
2. Δεν μπορεί ο άνθρωπος μόνο με τις δικές του δυνάμεις να φτάσει στη θέωση;
Όχι δεν μπορεί από μόνος του, χρειάζεται η βοήθεια του Θεού. Ο προσευχόμενος πιστεύει στο έλεος και στην αγάπη του Θεού, που σώζει και θεώνει όσους ανθρώπους θελήσουν να πλησιάσουν τον Χριστό. Αυτό αποτελεί δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Οι χριστιανοί που προχώρησαν και προόδευσαν πνευματικά δηλ. οι άγιοι, θεωρούν τους εαυτούς τους χειρότερους όλων και όχι καλύτερους!
ΣΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ… Αυτός που πιστεύει στην άψογη εκτέλεση της τεχνικής, στα μυστικά, τις μυστικές διδασκαλίες και στις μυήσεις που δίδονται μόνο στους λίγους και εκλεκτούς διαλογίζεται πιστεύει ότι μπορεί να φθάσει στη θέωση! Να γίνει Θεός.
Οι «άγιοι» του Ινδουισμού θεωρούν τους εαυτούς τους θεούς και πετυχαίνουν να τους προσκυνούν και να τους τρέφουν οι άλλοι ως ζώντες θεούς.
3. Τι σχέση έχει η Μαγεία με την γιόγκα: «Όταν ο Γιόγκι γίνει τέλειος, τίποτε δεν θα υπάρχει στη φύση που να μη είναι κάτω από τον έλεγχό του. Αν διατάξεις τους θεούς ή τις ψυχές που έφυγαν να έρθουν κοντά σου, θα έρθουν στην προσταγή σου. Όλες οι δυνάμεις της φύσεως θα τον υπακούουν σαν σκλάβοι του», και ακόμη: «Όταν ένας Γιόγκι διαβάζει τις σκέψεις των άλλων ανθρώπων ή βλέπει υπερσυνειδητά αντικείμενα, τα βλέπει σε ένα άλλο είδος διαστήματος που λέγεται Τσιττά-κάσα, το διανοητικό διάστημα».
Και: «Στην απλή Πραναγιάμα υπάρχει ιδρώτας, στη μεσαία τρεμούλιασμα του σώματος και στην ύψιστη αιώρηση του σώματος» (Βιβεκανάντα, σελ. 57, 71, 103). Στην Hatha γιόγκα, αλλά και στον τρίτο και τέταρτο ιδιαίτερα βαθμό ενασχόλησης με τη γιόγκα, παρουσιάζονται υπερφυσικά φαινόμενα, όπως παρατηρούνται και στους Θιβετιανούς γιόγκι, που διδάσκουν την ύπνωση, τηλεκίνηση, ελεγχόμενη τηλεπάθεια, ανύψωση, έξοδο της ψυχής από το σώμα κ.α. (βλ. Kurt E. Koch, σελ. 210-215).
Για εμάς τους χριστιανούς όλα τα ανωτέρω αποτελούν είδος αποκρυφισμού και καθαρής μαγείας, άρα εμπλοκή με σατανικές δυνάμεις!
4. Μετεμψύχωση: “-Το ανώτερο εγώ του ανθρώπου είναι υπερβατικό χωρίς αρχή και τέλος, δεν υπάρχει γέννηση και θάνατος. -Παράδεισος και κόλαση δεν είναι παρά προϊόντα του ανθρωπίνου πνεύματος. –Γιόγκα σημαίνει σύνθεση του φυσικού και του μεταφυσικού σύμπαντος κ.α. (βλ. Kurt E. Koch, σελ. 211).”
Η θεωρία της μετεμψύχωσης, είπαμε παραπάνω τι σημαίνει, ΔΙΚΑΙΩΝΕΙ ΑΚΟΜΗ ΤΗΝ ΑΠΑΝΘΡΩΠΗ ΒΙΑ και κάθε δικτάτορα, πολιτικό, κοινωνικό ή θρησκευτικό, εφόσον εκείνος γεννήθηκε για να ηγείται και οι υπόλοιποι για να εξιλεωθούν από εγκλήματα προηγουμένων μετενσαρκώσεων.
Στο Χριστιανισμό η σωτηρία είναι αντίθετα χάρη, δωρεά του Θεού δια Ιησού Χριστού, και όχι αυτοκατάκτηση, αλλιώς η σταυρική θυσία του Κυρίου θα ήταν άχρηστη. Εξάλλου, ο απ. Παύλος ξεκαθαρίζει: «Οι άνθρωποι μια φορά πεθαίνουν και ύστερα έρχεται κρίση» (Εβρ. 9,27), ενώ ο Χριστός, απευθυνόμενος στον δεξιό ληστή πάνω από το σταυρό, τον διαβεβαιώνει: «ΣΗΜΕΡΑ θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο» (Λουκ. 23,23) και δεν του λέει, φυσικά, «Περίμενε και σε μερικές χιλιάδες γεννήσεις και θανάτους θα είμαστε και πάλι μαζί» (βλ. και Μιχαήλ Χούλη, “Σύγχρονες αιρέσεις και παραθρησκευτικές λατρείες στην Ελλάδα”, Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου, Σύρος 2002, σελ. 77-80/ 84-89).
5. Εμείς γυμναστική κάνουμε, ενδιαφερόμαστε μόνο για την πρακτική πλευρά της γιόγκα, την χαλάρωση και αποφόρτιση που παρέχει, και δεν ασχολούμαστε με την θεωρητική φιλοσοφία της”. Η απάντηση, όπως μέχρι σήμερα έχει φανεί εμπειρικά, είναι η εξής: Έχει παρατηρηθεί ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, μέσω των πρακτικών ασκήσεων γιόγκα, σιγά-σιγά ο ασκούμενος μυείται στην απωανατολίτικη φιλοσοφία και απομακρύνεται, ίσως ασυνείδητα στην αρχή, από την ελληνική παράδοση και ζωή, από την Εκκλησία, από την πίστη στον Ιησού Χριστό ως μοναδικό Μεσσία και Υιό του Θεού. Το ημίφως, η κατάλληλη ατμόσφαιρα στο φως των κεριών, η αυτοβύθιση, οι συγκεκριμένες στάσεις σώματος, οι τεχνικές αναπνοής, οι ιερές συλλαβές που δίδονται κατά το διαλογισμό, οι θεωρίες περί “ροής ενέργειας” στον οργανισμό, ανοίγματος κέντρων “τσάκρα”, δύναμη της “κουνταλίνι” κ.λπ. -που είναι και καθαρά αντιχριστιανικές διδασκαλίες- οδηγούν σταδιακά τον ασκούμενο στην ινδουιστική και βουδιστική φιλοσοφία.
Τέλος, γιατί αλήθεια χρειάζονται κάποιοι, ενώ θεωρούν τους εαυτούς τους χριστιανούς, ινδουιστική καθοδήγηση και mantras και ασιατικό διαλογισμό για να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν; Τίποτε δεν γνωρίζουν από μελέτη της Αγίας Γραφής, τη βοήθεια του Χριστού μέσω της Θείας Λειτουργίας και τη δύναμη της προσευχής; Αν χρησιμοποιούσαν τις ώρες που δαπανούν στο διαλογισμό, για να προσευχηθούν θερμά στο Θεό, τα αποτελέσματα στη ζωή τους θα ήταν διαφορετικά και πραγματικά θα βίωναν ελπίδα, πίστη και χαρά σε μεγάλο βαθμό.
Ο απόστολος Παύλος, γνώστης των αδυναμιών μας και της σύγχυσης που απειλεί καθημερινά την ανθρωπότητα, προειδοποιεί: «Ο Χριστός μάς απελευθέρωσε για να είμαστε ελεύθεροι. ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΤΕ ΛΟΙΠΟΝ ΣΤΑΘΕΡΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΜΗΝ ΞΑΝΑΜΠΑΙΝΕΤΕ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΖΥΓΟ ΔΟΥΛΕΙΑΣ» (Γαλ. 5,1).
Η εποχή μας είναι εποχή μεγάλης πνευματικής σύγχυσης και αποστασίας από το θέλημα του Θεού. Πατέρας αυτής της καταστάσεως είναι ο διάβολος, ο οποίος χρησιμοποιεί ανθρώπους που τους παρασύρει στην πλάνη. Πολύ προσοχή λοιπόν και μακρυά από τέτοιες καταστάσεις.
Καλή Σαρακοστή παιδιά… και μακρυά από τεχνικές τύπου Γιόγκα…
ΠΡΟΣΕΥΧΗ:
Μετά από κάθε συνάντηση
Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.
Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου
“Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαίμοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.”