ΘΕΜΑ 1.3 Ο Άγιος του Γολγοθά

ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

Κυρίως Θέμα:

---

[Στάδιο 1^ο: «Βιώνοντας» (1) Το πρώτο στάδιο ονομάζεται «βιώνοντας» και επιδιώκει να αντιληφθεί ποια  εμπειρία έχουν τα παιδιά σχετικά με το θέμα που πρόκειται να διδαχθεί. Το στάδιο αυτό αφορά το βίωμα και την εμπειρία των παιδιών ακόμη και για πράγματα που δεν έχουν καμμία θρησκευτική σχέση]

---

Φίλοι μου καλά γνωρίζετε τι είναι η θανατική καταδίκη; (….) Θανατική ποινή είναι η ποινή που επιβάλλεται σε έναν εγκληματία από τις αρχές ενός κράτους, και έχει να κάνει με την αφαίρεση της ζωής αυτού. Είναι η αυστηρότερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί και συχνά ονομάζεται «η εσχάτη των ποινών».

Ποια κράτη εφαρμόζουν σήμερα την θανατική καταδίκη; (…) Όλα τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν καταργήσει την θανατική ποινή, αλλά συνεχίζει να εφαρμόζεται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, και πολλά κράτη του μουσουλμανικού κόσμου. Η θανατική ποινή για διάφορα εγκλήματα προβλέπεται στη Σαρία, μια ιερή συλλογή νόμων και κανόνων του Ισλάμ.

Στην Ελλάδα ισχύει η θανατική καταδίκη; (…) Στην Ελλάδα, η θανατική ποινή καταργήθηκε τον Δεκέμβριο του 1993 από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου (υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος Κουβελάκης, νόμος 2172/1993, άρθρο 33, παράγραφος 1, ΦΕΚ Α΄ 207),^[1] κάτι που επιβεβαιώθηκε και στη συνταγματική αναθεώρηση του 2001. Το 2002 καταργήθηκε και στην Κύπρο.

Πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρχει η επιβολή της θανατικής ποινής; (…)  Μήπως υπάρχει η περίπτωση να θανατώσουμε έναν άνθρωπο άδικα; (…) Όπως έγινε πάμπολλες φορές στην ιστορία, ιδιαίτερα στο πρόσωπο του Χριστού, όπου θανατώσαμε τον υιό του Θεού;

---

[Στάδιο 2^ο: «Γνωρίζοντας μέσω της εμπειρίας» (2) Στο δεύτερο στάδιο επιδιώκεται να συνδεθεί η εμπειρία των μαθητών/μαθητριών με τις απαντήσεις που έδωσαν στην προηγούμενη ερώτηση, με τη θρησκευτική γνώση που θέλουμε να αποκτήσουν τα παιδιά. Ουσιαστικά η εμπειρία που έχουν τα παιδιά, συνδέεται με τη θρησκευτική γνώση.]

---

Στην αρχαιότητα ήταν συνηθισμένη η θανατική ποινή; (…)

Η θανάτωση εγκληματιών ήταν πολύ συνηθισμένη στο παρελθόν, από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα. Οι συνηθέστεροι τρόποι θανάτωσης στην αρχαιότητα ήταν η σφαγή, ο αποκεφαλισμός κλπ. Κατά την ρωμαϊκή εποχή διαδόθηκε σε όλη τη Μεσόγειο η μέθοδος της σταύρωσης και του κατασπαραγμού από θηρία. Στον Μεσαίωνα και στην πρώιμη νεώτερη Ευρώπη, μεταξύ άλλων, με θάνατο στην πυρά τιμωρούνταν όσοι θεωρούνταν αιρετικοί και οι κατηγορούμενοι για μαγεία.

Στην εποχή του Χριστού ποια ήταν η αυτοκρατορία που φρόντιζε να υπάρχει ειρήνη στο λαό και να μην υπάρχουν εξεγέρσεις ή επαναστάσεις; (…) Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν το κράτος των αρχαίων Ρωμαίων, το οποίο αποτελείτο από κυβέρνηση με επικεφαλής τους αυτοκράτορες και με μεγάλες εδαφικές κατακτήσεις γύρω από τη Μεσόγειο Θάλασσα στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία.

Πώς λεγόταν ο εκατόνταρχος που ανέλαβε να εκτελέσει την θανατική ποινή και να σκοτώσει τον Χριστό με σταυρικό θάνατο; (…) Φυσικά και ήταν ο μετέπειτα Άγιος μάρτυρας Λογγίνος. Μάλιστα, δεν ήταν ένας απλός στρατιώτης είχε μεγάλο βαθμό: ήταν εκατόνταρχος, ήταν δηλαδή ο αρχηγός μιας στρατιωτικής μονάδας περίπου 80 λεγεωνάριων ανδρών περίπου.

Κύρια αφήγηση ή διήγηση

---

[Στάδιο 3^ο: «Εξερευνώντας & αναλύοντας»(3) το τρίτο στάδιο, βασική επιδίωξη αποτελεί η εξερεύνηση και σε βάθος ανάλυση της νέας γνώσης. Ουσιαστικά είναι το κυρίως θέμα που θέλουμε να διδάξουμε.]

---

 Όπως είπαμε πριν, ο Άγιος Λογγίνος έζησε στα χρόνια του Χριστού. Γεννήθηκε στην Καππαδοκία της Μ. Ασίας και υπηρετούσε ως εκατόνταρχος στο ρωμαϊκό στρατό τον καιρό που ηγεμόνας της Ιουδαίας ήταν ο Πόντιος Πιλάτος. Ο Λογγίνος μαζί με τους άνδρες του έλαβαν διαταγή από τον Πόντιο Πιλάτο να σταυρώσουν τον Χριστό. Είδε δηλαδή και άκουσε ο ίδιος τα γεγονότα της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Χριστού. Βιώνοντας όλα αυτά τα θαυμαστά γεγονότα κατά τη Σταύρωση του Κυρίου, «άνοιξαν τα μάτια της ψυχής» του και φώναξε με δυνατή φωνή: «Αληθινά Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο Υιός του Θεού».

Ο Πιλάτος είχε επίσης δώσει εντολή στους στρατιώτες του Λογγίνου να φυλάνε τον τάφο του Χριστού, καθώς φοβόντουσαν μήπως οι μαθητές του Κυρίου πάνε τη νύχτα, κλέψουν το σώμα Του και πουν ψέματα ότι αναστήθηκε. Κατά την τρίτη ημέρα της ταφής  όμως ο Λογγίνος και οι στρατιώτες του δε μπόρεσαν να εμποδίσουν την Ανάσταση του Χριστού: τρόμαξαν τόσο πολύ που έμειναν σαν νεκροί όταν είδαν μπροστά τους τον άγγελο που εμφανίστηκε στις μυροφόρες και τους έδειξε τον άδειο τάφο του Χριστού.

Όταν οι αρχιερείς έμαθαν τα  νέα, για να μη μαθευτεί το γεγονός, θέλησαν να δωροδοκήσουν τον Λογγίνο και τους στρατιώτες με πολλά χρήματα για να πουν ψέματα, ότι οι μαθητές του Χριστού έκλεψαν το Σώμα Του. Ο Λογγίνος όμως, φωτίστηκε μαζί με δυο από τους στρατιώτες του με το Άγιο Πνεύμα και αρνήθηκαν να πάρουν τα χρήματα και να πουν ψέματα, για αυτό παραιτήθηκαν από τη δουλειά τους και αναχώρησαν για την πατρίδα του Αγίου Λογγίνου την Καππαδοκία, προκειμένου να κηρύξουν την Ανάσταση του Κυρίου. Οι Ιουδαίοι δωροδόκησαν τον Πιλάτο με δώρα και χρήματα, ο οποίος κατήγγειλε τον Λογγίνο στον αυτοκράτορα Τιβέριο.

Ο αυτοκράτορας έστειλε στρατιώτες να πιάσουν και να θανατώσουν τον Λογγίνο. Σύμφωνα με τον σχέδιο του Θεού όμως, οι στρατιώτες του αυτοκράτορα κάθισαν να ξεκουραστούν στο ίδιο σπίτι που βρισκόταν και ο Λογγίνος, χωρίς να γνωρίζουν ποιος είναι. Ο Λογγίνος τους περιποιήθηκε σαν να ήταν βασιλιάδες και όταν άρχισαν να συζητάνε, έμαθε για ποιο λόγο τους είχε στείλει ο αυτοκράτορας στα μέρη του. Αντί να τρομάξει όμως και να φύγει, τους περιποιήθηκε ακόμη παραπάνω, και πήγε ήρεμα και γαλήνια να ετοιμάσει τον τάφο του και να προσκαλέσει τους δυο στρατιώτες του στο μαρτύριο.

Έπειτα ο Λογγίνος επέστρεψε στο σπίτι με τους δυο στρατιώτες του και αποκάλυψε στους στρατιώτες του αυτοκράτορα ποιος ήταν. Αυτοί αισθάνθηκαν ντροπή γιατί είχαν εντολές από τον αυτοκράτορα να σκοτώσουν τον άνθρωπο που τόσο πλουσιοπάροχα τους φιλοξένησε και τους φρόντισε. Ο Λογγίνος και οι στρατιώτες του όμως τους έπεισαν να τηρήσουν τις εντολές του αυτοκράτορα και να τους θανατώσουν, ώστε να βρεθούν πιο γρήγορα κοντά στον Χριστό που τόσο αγαπούσαν. Με βαριά καρδιά, οι στρατιώτες του αυτοκράτορα αποκεφάλισαν τον Λογγίνο και τους δυο στρατιώτες του και έστειλαν το κεφάλι του Λογγίνου στον Πιλάτο ως απόδειξη του θανάτου του. Ο Πιλάτος έδωσε εντολή να πετάξουν την κάρα του σε έναν λάκκο με κοπριά έξω από τα Ιεροσόλυμα.

Πολλά χρόνια αργότερα, μια πλούσια αρχόντισσα από την Καππαδοκία που ήταν τυφλή, πήγε στα Ιεροσόλυμα με τον μοναχογιό της για να προσκυνήσει τον τάφο του Χριστού. Όμως μόλις έφτασαν, ο γιος της ξαφνικά πέθανε και έμεινε μόνη της σε μια άγνωστη πόλη να κλαίει. Όταν έπεσε το βράδυ να κοιμηθεί, εμφανίστηκε ο Άγιος Λογγίνος, της φανέρωσε το μέρος όπου χρόνια ολόκληρα βρισκόταν  η κάρα του και της υποσχέθηκε ότι θα την γιατρέψει. Την επόμενη μέρα η γυναίκα βρήκε την κάρα του Αγίου και εκείνος της χάρισε το φως της, όπως της είχε υποσχεθεί. Το θαύμα αυτό ήταν καθοριστικό για τη ζωή της πλούσιας αρχόντισσας: φωτίστηκε από το Άγιο Πνεύμα και με τη Χάρη του Θεού είδε τον Άγιο Λογγίνο να κρατά στην αγκαλιά του στολισμένο και χαρούμενο τον γιο της. Παρηγορημένη, επέστρεψε στην Καππαδοκία όπου μετέφερε την κάρα του Αγίου Λογγίνου και το σώμα του γιου της, και έχτισε εκεί ναό προς τιμήν του Αγίου. Έτσι, η Εκκλησία μας θυμάται και τιμά τον Άγιο Λογγίνο στις 16 Οκτωβρίου.

Πρακτική εφαρμογή

---

[Στάδιο 4^ο: «Εφαρμόζοντας & αξιολογώντας» (4) Στο τέταρτο στάδιο πραγματοποιείται α) η πρακτική εφαρμογή στην καθημερινή μας ζωή αυτών που μάθαμε, και β) να δούμε εάν τα παιδιά συγκράτησαν αυτά που είπαμε].

---

Ποιο συμπέρασμα μπορούμε να εξάγουμε και τι διδασκόμαστε  από τον βίο του Αγίου Λογγίνου?

1. Ο Άγιος Λογγίνος υπήρξε ένας σκληροτράχηλος εκατόνταρχος, που έλαβε μάλιστα την εντολή από τον Πιλάτο να υπηρετήσει στα τίμια πάθη και την σταύρωση του Χριστού. Όταν όμως είδε τα θαύματα που έγιναν επί του Χριστού, ομολόγησε ότι ο Χριστός είναι πράγματι Υιός του Θεού. Μάλιστα όταν τον δωροδόκησαν για να πει ψέματα για την Ανάσταση του Χριστού, εκείνος αρνήθηκε τα αργύρια μαζί με ακόμα δύο στρατιώτες.

Μήπως ο Άγιος Λογγίνος δεν ήξερε τι τον περιμένει, ομολογώντας τον Χριστό και αρνούμενος τα χρήματα? Μήπως πίστευε ότι θα τον συγχωρέσουν οι ομοϊδεάτες του και θα τον αφήσουν να ζήσει ελεύθερα? Ότι θα κάνουν απλώς τα «στραβά μάτια» και όλα θα κυλήσουν ομαλά και όμορφα?

Ήξερε πολύ καλά ότι τον περιμένει άσχημο τέλος, ακόμα κι αν δεν μπορούσε να φανταστεί ποιο ακριβώς θα ήταν αυτό. Γνώριζε τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, αφού ακόμα και τον ίδιο τον Χριστό τον καταδίκασαν στον χειρότερο θάνατο. Περίμενε κάτι ανάλογο και για τον ίδιο. Γιατί τότε επέμεινε μέχρι τέλους? Και κυρίως γιατί υπέμεινε?

Διότι πίστεψε ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ και ΑΛΗΘΙΝΑ! Πίστεψε με όλη την καρδιά του και δεν τον ενδιέφερε εάν πεθάνει ή ζήσει.

Βλέποντας τον ίδιο τον Χριστό να βασανίζεται και να σταυρώνεται αδίκως από τους ίδιους, είναι αποφασισμένος να σηκώσει και ο ίδιος τον δικό του σταυρό και να ακολουθήσει το παράδειγμα του Κυρίου Του πεθαίνοντας και ο ίδιος “αδίκως”.

Κι εσύ λοιπόν φίλε μου, όποιος κι αν είσαι, ό,τι κι αν έχεις κάνει, όλα μπορούν να αλλάξουν αρκεί να το θελήσεις και να το πιστέψεις. Αρκεί να είναι ανοιχτή η καρδιά σου. Εσύ το Πιστεύεις; (…)

Αυτό που συνέβη δηλαδή και στον Άγιο Λογγίνο. Αυτό που μας σώζει είναι η πίστη και η αγάπη. Την πόρτα της «καθαρής» καρδιάς θα έρθει η ώρα που θα την χτυπήσει ο Χριστός. Δεν θα την αφήσει να χαθεί.

---

Να θυμάστε!:  ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΧΙΛΙΕΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΙΣΤΕΨΟΥΜΕ. ΚΑΜΙΑ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΙΣΧΥΡΗ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΑΠΟΤΡΕΨΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΟΥΜΕ!

---

2. Γιατί οι στρατιώτες του εκατόνταρχου αλλά και ο ίδιος αντιλήφθηκαν, ότι ο Χριστός είναι Θεός, ενώ οι άλλοι στρατιώτες που ήταν παρόντες δεν το κατάλαβαν;

Στην ιστορία μας συναντάμε την φράση «φωτίστηκε με Άγιο Πνεύμα». Θυμάστε σε ποια σημεία;  (…)

Πολύ σωστά! Βιώνοντας όλα αυτά τα γεγονότα ο Άγιος Λογγίνος, ενώ πριν λίγο σταύρωσαν με τους στρατιώτες του τον Χριστό, την επόμενη αμέσως στιγμή φωτίστηκαν με το Άγιο Πνεύμα και αναγνώρισαν ότι ο Χριστός δεν ήταν απλά ένας άνθρωπος, αλλά όντως ήταν Θεός.

Τι σημαίνει φωτίστηκαν με το Άγιο Πνεύμα; (…) Ο Θεός επέτρεψε αυτοί οι άνθρωποι να κατανοήσουν ότι ο Χριστός είναι Θεός μέσω όλων αυτών των γεγονότων που έζησαν, τους φανέρωσε δηλαδή τη θεότητα Του. Γιατί όμως δεν πίστεψαν όλοι όσοι βρίσκονταν εκεί και έβλεπαν όλα αυτά τα γεγονότα;

Η διαφορά του Αγίου Λογγίνου και των στρατιωτών του με τους άλλους ήταν ότι είχαν την πρόθεση και την καρδιά τους ανοιχτή να πιστέψουν και να δεχτούν ότι ο Χριστός είναι Θεός.

Για παράδειγμα, όταν ο πατέρας ή η μητέρα μάς, μας λέει κάτι που αφορά εμάς που δεν μας αρέσει, αλλά στην πραγματικότητα ισχύει, το δεχόμαστε ή κλείνουμε τα αυτιά μας; (…) Ο Άγιος Λογγίνος δεν έκλεισε ούτε τα αυτιά ούτε τα μάτια του: άνοιξε την καρδιά και την ψυχή του και δέχτηκε τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.

Έτσι συνέβη και με την πλούσια αρχόντισσα: παρότι ήταν τυφλή, άνοιξε τα μάτια της ψυχής της, δέχτηκε και πίστεψε σε ότι της φανέρωσε ο Άγιος Λογγίνος.

Ο σταυρός που δίνει στον καθένα μας ο Θεός, μπορεί να είναι βαρύς, να μας φοβίζει να μας δυσκολεύει, όμως αν επιλέξουμε να τον σηκώσουμε θα φωτιστούμε και εμείς με το Άγιο Πνεύμα, θα μας αγκαλιάσει ο ίδιος ο Θεός, η ζωή μας θα αλλάξει ψυχικά και θα οδηγηθούμε στην Ανάσταση!

3. Τι έκανε ο Άγιος Λογγίνος όταν αντιλήφθηκε ότι οι στρατιώτες που τους έβαλε να φάνε αναζητούν τον ίδιο για να τον σκοτώσουν;  Έφυγε; Το ‘σκασε; (…)

Έχετε ακούσει πολλούς ανθρώπους να φροντίζουν σαν βασιλιάδες αυτούς που πρόκειται να τους σκοτώσουν; Ή μήπως κάποιος από εμάς θα έλεγε στον εκτελεστή του, σκότωσε με όσο πιο γρήγορα γίνεται και υπάκουσε στις εντολές του αυτοκράτορα σου;

Ποιος θα το έλεγε αυτό; (….) Τι ήταν αυτό που έκανε τον Άγιο Λογγίνο να συμπεριφερθεί με τόσο καλό τρόπο τους εκτελεστές του; (…) Γιατί δε φοβόταν; (…)

Εσείς τι θα κάνατε στη θέση του Αγίου Λογγίνου; (….)  [Περιμένουμε και προτρέπουμε τα παιδιά να μας απαντήσουν].

Ναι παιδιά μου, φυσικά, είχε φωτιστεί με το Άγιο Πνεύμα, οπότε γνώριζε πως αν πέθαινε για τον Χριστό, θα βρισκόταν κοντά στον Χριστό που είναι Θεός και άνθρωπος και συνεχίζει να ζει.

Επίσης τι άλλο καταλαβαίνουμε από την πλούσια φιλοξενία που προσφέρει στους εκτελεστές του; (…) Μήπως είναι δείγμα αγάπης, συγχώρεσης, ανεξικακίας;

Ο πραγματικός χριστιανός συγχωρεί και αγαπά ακόμη και τον χειρότερο εχθρό του. Έτσι και εμείς σαν αληθινοί χριστιανοί ποιο παράδειγμα πρέπει να ακολουθήσουμε; (…) Όταν τσακωνόμαστε με φίλους, συμμαθητές, γείτονες κ.λπ. τους συγχωρούμε; (…) Μπορούμε να είμαστε όπως πριν; Ή “ΚΡΑΤΆΜΕ ΜΟΥΤΡΑ” όπως λέει ο λαός;