ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα οι πόλεις και τα χωριά μας προετοιμάζονται για την μεγάλη εορτή  βιτρίνες, δώρα, χριστουγεννιάτικα δένδρα, στολίδια. Και η αγία μας Εκκλησία μας προετοιμάζει για το μεγάλο γεγονός της Θείας Ένανθρωπήσεως, με διαφορετικό όμως τρόπο. Με το κάλεσμα για νηστεία, για έργα φιλανθρωπίας, με τους Χριστουγεννιάτικους ύμνους, την Ιερά Εξομολόγηση, τη Θεία Κοινωνία. 

ΘΕΜΑ: Γιορτάζουµε αληθινά Χριστούγεννα; 

Α. Ανάπτυξη θέματος

(ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΠΑΞΩΝ & ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ)

Α. Το γενεαλογικό δέντρο του Χριστού (Ματθ. 1, 1-25) (Μεταφρασμένο)

“Γενεαλογικό Βιβλίο του Ιησού Xριστού απόγονου του Δαβίδ, απόγονου του Aβραάμ: ο Aβραάμ  απέκτησε τον Ισαάκ, ο Ισαάκ απέκτησε τον Ιακώβ, ο Ιακώβ απέκτησε τον Ιούδα και τους αδελφούς του, ο  Ιούδας απέκτησε το Φαρές και το Zαρά από τη Θάμαρ, ο Φαρές απέκτησε τον Eσρώμ, ο Eσρώμ απέκτησε  τον Aράμ, ο Aράμ απέκτησε τον Aμιναδάβ, ο Aμιναδάβ απέκτησε το Nαασών, ο Nαασών απέκτησε το  Σαλμών, ο Σαλμών απέκτησε το Bοόζ από τη Pαχάβ, ο Bοόζ απέκτησε τον Ωβήδ από τη Pουθ, ο Ωβήδ  απέκτησε τον Iεσσαί, ο Iεσσαί απέκτησε το Δαβίδ, το βασιλιά.

O Δαβίδ, ο βασιλιάς, απέκτησε το  Σολομώντα από τη γυναίκα του Ουρία, ο Σολομών απέκτησε το Pοβοάμ, ο Pοβοάμ απέκτησε τον Aβιά, ο  Aβιά απέκτησε τον Aσά, ο Aσά απέκτησε τον Iωσαφάτ, ο Iωσαφάτ απέκτησε τον Iωράμ, ο Iωράμ απέκτησε  τον Oζία, ο Oζίας απέκτησε τον Iωάθαμ, ο Iωάθαμ απέκτησε τον Άχαζ, ο Άχαζ απέκτησε τον Eζεκία, ο  Eζεκίας απέκτησε το Mανασσή, ο Mανασσής απέκτησε τον Aμών, ο Aμών απέκτησε τον Iωσία, ο Iωσίας  απέκτησε τον Iεχονία και τους αδελφούς του τον καιρό της εξορίας στη Βαβυλώνα.

Kαι μετά από την εξορία στη Βαβυλώνα ο Iεχονίας απέκτησε το Σαλαθιήλ, ο Σαλαθιήλ απέκτησε το  Zοροβάβελ, ο Zοροβάβελ απέκτησε τον Aβιούδ, ο Aβιούδ απέκτησε τον Eλιακείμ, ο Eλιακείμ απέκτησε τον  Aζώρ, ο Aζώρ απέκτησε το Σαδώκ, ο Σαδώκ απέκτησε τον Aχείμ, ο Aχείμ απέκτησε τον Eλιούδ, ο Eλιούδ  απέκτησε τον Eλεάζαρ, ο Eλεάζαρ απέκτησε το Mατθάν, ο Mατθάν απέκτησε τον Ιακώβ, ο Ιακώβ απέκτησε  τον Ιωσήφ, τον άντρα της Mαρίας, από την οποία γεννήθηκε ο Ιησούς, που αποκαλείται Xριστός.

Όλες, λοιπόν, οι γενιές από τον Aβραάμ ως το Δαβίδ είναι δεκατέσσερις γενιές και από το Δαβίδ  ως την εξορία στη Βαβυλώνα δεκατέσσερις γενιές και από την εξορία στη Βαβυλώνα ως το Xριστό  δεκατέσσερις γενιές.

Και να πώς γεννήθηκε ο Ιησούς Xριστός: H μητέρα του η Mαρία, αφού αρραβωνιάστηκε με τον  Ιωσήφ, χωρίς να έρθουν σε σαρκική επαφή μεταξύ τους, έμεινε έγκυος με την ενέργεια του Αγίου  Πνεύματος.

Τότε ο Ιωσήφ, ο άντρας της, επειδή ήταν δίκαιος άνθρωπος και δεν ήθελε να την εκθέσει,  σκέφτηκε να τη χωρίσει κρυφά. Αλλά ενώ αυτός έκανε αυτές τις σκέψεις, ένας άγγελος του Kυρίου  παρουσιάστηκε στο όνειρό του και του είπε: Ιωσήφ, γιε του Δαβίδ, μη διστάσεις να πάρεις μαζί σου τη  Mαρία, τη γυναίκα σου, γιατί αυτό που γεννήθηκε μέσα της προέρχεται από το Πνεύμα το Άγιο.

Θα  γεννήσει λοιπόν γιο και θα τον ονομάσεις Ιησού, γιατί αυτός θα σώσει το λαό του από τις αμαρτίες τους. Kι όλο αυτό έγινε έτσι που να εκπληρωθεί αυτό που είχε πει ο Kύριος μέσω του προφήτη: Δείτε! H  παρθένος θα συλλάβει και θα γεννήσει γιο, και θα τον ονομάσουν Εμμανουήλ, που σημαίνει: O Θεός μαζί  μας.  

Όταν ξύπνησε ο Ιωσήφ από τον ύπνο, έκανε όπως τον πρόσταξε ο άγγελος του Kυρίου και πήρε  μαζί του τη γυναίκα του. Και δεν είχε σχέση μαζί της, ούτε από τη στιγμή που γέννησε το γιο της τον  πρωτότοκο και τον ονόμασε Ιησού.”

Β. Ερμηνευτικά σχόλια

Γενεαλογικό βιβλίο: Ο Χριστός ήταν τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Όπως όλοι οι άνθρωποι, είχε  καταγωγή. Είχε προγόνους και συγγενείς. Ήταν ιστορικό πρόσωπο και όχι γέννημα της φαντασίας των  ανθρώπων. Γι’ αυτό και ο ευαγγελιστής Ματθαίος καταγράφει το γενεαλογικό δέντρο του Χριστού, για να  μην υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Χριστός εκτός από Υιός του Θεού ήταν και Υιός ανθρώπου.  

    Με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος: ο Χριστός δε γεννήθηκε όπως όλοι οι άνθρωποι, από την ένωση  του άντρα και της γυναίκας, αλλά από μια γυναίκα και με τον τρόπο που το Άγιο Πνεύμα ήξερε. Ερχόμαστε ξανά στην πρώτη στιγμή της δημιουργίας του κόσμου και του ανθρώπου. Ο άνθρωπος  δημιουργείται «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού» και ο Θεός φυσά μέσα του την «ζώσα πνοή» Του,  μεταδίδοντας στον άνθρωπο τις ιδιότητές Του, την αγάπη, την ελευθερία, την δημιουργικότητα, τη  συνείδηση, το λογικό και καλώντας τον να του μοιάσει.

    Δεν είναι ο πρώτος άνθρωπος γεννημένος από την  ένωση των ανθρώπων, αλλά έρχεται απ’ ευθείας από το Θεό. Τώρα ο Χριστός προσλαμβάνει την  ανθρώπινη φύση και από το Θεό (δια του Αγίου Πνεύματος) και από τον άνθρωπο (την Παναγία). Ξεκινά  λοιπόν μία νέα εποχή, όπου ο άνθρωπος ξαναβρίσκει την θεϊκή του καταγωγή, χωρίς να γίνεται από το  μηδέν. Διατηρεί την ανθρώπινη φύση και προσλαμβάνει την θεϊκή. Έτσι, ο Χριστός είναι τέλειος  άνθρωπος, αλλά και τέλειος Θεός, ενώ δεν υπόκειται στο νόμο της φθοράς και του θανάτου.

    Ο κάθε  άνθρωπος που προέρχεται από την ένωση άνδρα και γυναίκας έχει μέσα του την φθορά, όχι μόνο λόγω της αμαρτίας, αλλά και λόγω της εισόδου στο χρόνο. Γι’ αυτό και κάνουμε παιδιά, για να παρατείνεται το γένος μας στον αιώνα. Ο Χριστός δεν έχει τέτοια φθορά, γιατί δεν μπαίνει με τον φυσικό τρόπο στο χρόνο. 

    Σκέφτηκε να τη χωρίσει κρυφά: ο Ιωσήφ ήξερε ότι δεν είχε σχέσεις με την Παναγία. Υπέθεσε λοιπόν ότι πήγε με κάποιον άλλο άνδρα και έμεινε έγκυος. Δεν ήθελε όμως να τη χωρίσει δημόσια, γιατί θα έπρεπε να  τιμωρηθεί, ακόμη και με θάνατο δια λιθοβολισμού, όπως προέβλεπε το εβραϊκό δίκαιο. Γι’ αυτό και  θέλησε να την διώξει κρυφά, στέλνοντάς την σε άλλους συγγενείς. Ο Θεός όμως του στέλνει έναν άγγελο  και τον πληροφορεί για το ότι ο υιός της Μαρίας θα ονομαστεί «Ιησούς», δηλαδή ο Θεός σώζει το λαό  Του. Του δείχνει ποια είναι η αποστολή του Χριστού, να σώσει το λαό του Ισραήλ και κατόπιν όλο τον  κόσμο από την αμαρτία, το θάνατο και την απομάκρυνση από το Θεό. Του αναφέρει ακόμη ότι στο  πρόσωπο του Χριστού θα εκπληρωθεί και η προφητεία του Ησαΐα, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης  ολόκληρης (γιατί στο πρόσωπο του Ησαΐα αποτυπώνονται όλοι οι προφήτες) ότι ο Θεός είναι μαζί μας. Γι’  αυτό και το παιδί θα ονομαστεί «Εμμανουήλ». Δύο λοιπόν τα ονόματα και δύο οι αποστολές. Να σωθεί ο  κόσμος και να εκπληρωθεί η Παλαιά Διαθήκη.  

Γ. Οικογένεια και Χριστούγεννα

Τα Χριστούγεννα ασφαλώς είναι μια σπουδαία οικογενειακή γιορτή, αφιερωμένη περισσότερο στα  παιδιά. Οι μέρες των σχολικών διακοπών, η μαγεία του στολισμού και όλες αυτές οι προετοιμασίες, τα  ήθη και τα έθιμα, σημαδεύουν ανεξίτηλα την παιδική ζωή με υπέροχες, νοσταλγικές  αναμνήσεις. Παραδόσεις, λοιπόν, χριστουγεννιάτικες. Αν και εκφράζονται με διαφορετικούς τρόπους και  συνήθειες, έχουν μια παγκόσμια κυρίαρχη τελετουργική έκφραση: τη συνάντηση των περισσότερων μελών της ευρείας οικογένειας γύρω από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Κάποτε όμως τα παιδιά γίνονται ενήλικες. Αυτό οι γονείς κάνουν πως το ξεχνούν, προσπαθούν να κρατήσουν τα χριστουγεννιάτικα ήθη και  έθιμα κάτω από το παλιό καθεστώς των δικών τους αντιλήψεων και της παλιάς κηδεμονίας των παιδιών  τους.  

    Αρκετοί γονείς αναλαμβάνουν τον ρόλο του πατριάρχη της οικογένειας, θέλοντας να  συγκεντρώσουν ολόκληρο το… σόι. Μαζί με τον κόπο, τον χρόνο και τα έξοδα, η χριστουγεννιάτικη  προετοιμασία περιλαμβάνει και την άσκηση κάθε είδους ψυχολογικής πίεσης προς τα μεγάλα πια παιδιά  τους: «εγώ που σε μεγάλωσα, σε σπούδασα, σου ανατρέφω τα παιδιά σου, θα με πεθάνεις από τον καημό  μου, τι θα πει ο κόσμος» κλπ. Η ενοχή, ο κίνδυνος υγείας, η απειλή της κοινωνικής έκθεσης και ό,τι άλλο τέλος πάντων κυκλοφορεί ως μοτίβο στις οικογένειες επιστρατεύονται αυτές τις άγιες μέρες, προκειμένου  να κοπάσουν οι διαμαρτυρίες και να πειθαρχήσουν οι αντιρρησίες.  

    Τα ενήλικα, ιδίως παιδιά, νιώθουν την αφόρητη γονεϊκή πίεση να ακυρώσουν δικά τους σχέδια για να μη  λείψουν από την χριστουγεννιάτικη συγκέντρωση. Όμως, κάποιες φορές, κατέληξε να συμβεί αυτό που  φοβόντουσαν: να υποστούν για παράδειγμα τα φαρμακερά βέλη κάποιου συγγενή, όταν το γλέντι  προχώρησε και άρχισε να « μιλάει το κρασί», βιώνοντας τον κίνδυνο να τιναχτεί στον αέρα η όλη  προετοιμασία και καλή πρόθεση του οικοδεσπότη και γονιού τους, αν δεν έδιναν «τόπο στην οργή».  

    Σήμερα, οι περισσότεροι νεαροί ενήλικες απεχθάνονται την επανάληψη– «τα ίδια και τα ίδια»- την  υποκρισία μεταξύ των συγγενών, προτιμούν τις αλλαγές, το διαφορετικό αλλά και την γνησιότητα των  σχέσεων. Συχνά θέλουν να μείνουν μακριά από κάποιους συγγενείς, αν στο παιδικό παρελθόν  τους υπήρξαν κάποιες δυσάρεστες εμπειρίες μαζί τους, τότε που το χριστουγεννιάτικο τραπέζι έληξε  άδοξα σε μια ατμόσφαιρα αρνητικά φορτισμένη. Είναι αλήθεια ότι συχνά κάποιες προηγούμενες  παρεξηγήσεις, κάποιες μικρές δυσάρεστες εκπλήξεις ή υπόκωφες διαφορές μεταξύ των μελών της  ευρείας οικογένειας καραδοκούν ενάντια στο γιορταστικό πνεύμα. Παρόλα αυτά είναι γνωστό ότι οι  γονείς επιμένουν, υποστηρίζοντας φανατικά την άποψη ότι είναι τα Χριστούγεννα που θα ξεχαστούν οι  διαφορές , θα λυθούν οι παρεξηγήσεις και θα έλθουν πιο κοντά ακόμα και τα πιο απομακρυσμένα μέλη  της οικογένειας, θείοι, ξαδέλφια, εξ αίματος ή αγχιστείας. Έτσι, θα αναζωογονηθούν οι δεσμοί, θα  επιβεβαιωθεί ότι «είμαστε ένα μεγάλο και δεμένο σόι», δηλαδή μια ομάδα κοινωνικά ισχυρή και  αξιοσέβαστη.  

Δ. Ο Κάρολος Ντίκενς και τα Χριστούγεννα

Ε. Χριστούγεννα ορθόδοξα ή προτεσταντικά

Αγγλία: Στην Αγγλία οι “κάλτσες των δώρων” κρεμιούνται στο τζάκι ή στην πόρτα και είναι έτοιμες  να υποδεχθούν τα δώρα από τον Father Christmas, που τα ρίχνει από την καμινάδα, καθώς περνάει πετώντας με το έλκηθρό του πάνω από τις στέγες των σπιτιών. Οι “κάλτσες των δώρων” είναι οι κάλτσες,  που ο Άγιος Βασίλης αφήνει τα δώρα για τα παιδιά και συνήθως τοποθετούνται κοντά στο τζάκι ή στη  βάση του Χριστουγεννιάτικου δένδρου, δίπλα στη φάτνη ή στην εξώπορτα. Σύμφωνα με τη “βόρεια” αυτή  χριστιανική παράδοση, όλα άρχισαν σε ένα σπίτι ενός πατέρα με τρεις κόρες, που πρόσφατα είχαν χάσει  τη μητέρα τους. Οι δουλειές του πατέρα δεν πήγαιναν και πολύ καλά και έτσι η οικογένεια μετακόμισε σε  ένα παλιό και πιο μικρό σπίτι. Όταν όμως οι κόρες έφθασαν σε ηλικία γάμου, ο πατέρας έπεσε σε  απόγνωση, καθώς δεν μπορούσε να τις προικίσει. Τότε, όμως, πλησίαζαν και τα Χριστούγεννα.

Ο Άγιος Βασίλης, που γνώριζε τη κατάσταση, αποφάσισε να βοηθήσει. Έτσι, όταν η οικογένεια  έπεσε να κοιμηθεί, ερχόμενος ο Άγιος Βασίλης τοποθέτησε από ένα πουγκί με χρυσό στις κάλτσες των κοριτσιών, που τις είχαν αφήσει κοντά στο τζάκι με άλλα ρούχα, για να στεγνώσουν. Το επόμενο πρωί οι κοπέλες βρήκαν με μεγάλη έκπληξη τα δώρα του Αϊ Βασίλη και η ζωή τους άλλαξε. Αυτό το έθιμο τηρείται  σε πολλές χώρες με διάφορες παραλλαγές, όπως είσοδος του Αγίου από τη καμινάδα ή από τον κήπο  (σημεία που τα παιδιά το επόμενο πρωί βρίσκουν τα δώρα τους). Στην Αγγλία το έθιμο επιβάλει το σπίτι να είναι πλούσια διακοσμημένο για την υποδοχή του Αγίου  Βασιλείου.

Η αγγλική κλασική διακόσμηση περιλαμβάνει φωτεινά κόκκινα αλεξανδρινά γύρω από το  τζάκι, καθώς και κλαδιά “γκι”, που κρέμονται από την οροφή του σπιτιού. Σύμφωνα με την παράδοση,  όποιος στέκεται κάτω απ΄ αυτά, πρέπει να ανταλλάσσει φιλιά με αγαπημένα πρόσωπα. Για τους Άγγλους  δεν νοείται εορταστικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι χωρίς γεμιστή γαλοπούλα (με τρεις διαφορετικές  γεμίσεις: κάστανα, εντόσθια και κρέας λουκάνικου), κρεατόπιτα και χριστουγεννιάτικη πουτίγκα για καλή  τύχη.  

Στη μεσαιωνική Αγγλία ο εορτασμός των Χριστουγέννων περιελάμβανε την παρασκευή μιας  γιγαντιαίας πίτας. Τα συστατικά της ήταν: 80 κιλά αλεύρι, 20 λίβρες βούτυρο, 4 χήνες, 2 κουνέλια, 4  αγριόπαπιες, 2 κόκορες, 6 μπεκάτσες, 4 πέρδικες, 2 βοδινές γλώσσες, 2 τουρλίδες, 6 περιστέρια και 7  κοτσύφια!  

Στη βικτοριανή Αγγλία οι γαλοπούλες θεωρούνταν εξαιρετική λιχουδιά και αποτελούσαν, όπως και  σήμερα, το κατεξοχήν χριστουγεννιάτικο δείπνο. Οι περισσότερες εκτρέφονταν στο Νόρφολκ και τις  οδηγούσαν στις αγορές του Λονδίνου… πεζή. Για να μη λερωθούν τα πόδια τους, τους φορούσαν ειδικά  παπουτσάκια από λινάτσα ή δέρμα! Αντίθετα, στις χήνες άλειφαν τα πόδια τους με πίσσα!  

Ακόμη και σήμερα σε μερικές βρετανικές περιοχές υπάρχει ένα περίεργο έθιμο! Οι αγρότες  γλεντούν σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων και αφού σκοτεινιάσει, πηγαίνουν στα  περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα  κάλαντα. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός, ότι πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά  πνεύματα. Επίσης, πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα, για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να  εξασφαλίσουν καλή σοδειά.  

Αυστρία: Η Αυστρία συνδέεται πολύ με… τη μουσική! Το πολύ γνωστό χριστουγεννιάτικο τραγούδι  “Άγια Νύχτα”, το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στην Αυστρία  στις αρχές του 19ου αιώνα. Στην Αυστρία, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, η περίοδος  των εορτών ξεκινάει την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου ή την πρώτη του Δεκεμβρίου. Οι Αυστριακοί  κατασκευάζουν παραδοσιακά στεφάνια και τοποθετούν πάνω τους κεριά. Κάθε Κυριακή που ακολουθεί,  ανάβουν ένα ακόμη κερί μέχρι και την 24 Δεκεμβρίου. Τα στεφάνια κατασκευάζονται σε πολλές παραλλαγές. Ποικίλλουν από κλασικά στρογγυλά με σκουροπράσινα κλαδιά πεύκου, κουκουνάρια και  κόκκινους φιόγκους μέχρι τα πιο μοντέρνα με πολύχρωμα αλεξανδρινά. Μόλις κόψουν τα κλαδιά, τα  περνούν πάνω από φλόγα κεριού, για να διατηρηθούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.  

Τα δώρα στα παιδιά τα μοιράζει ο Άγιος Νικόλαος με βοηθό του τον Krampus στις 6 Δεκεμβρίου. Η  εορταστική περίοδος τελειώνει με τον εορτασμό των Θεοφανείων στις 6 Ιανουαρίου. Τα παιδιά ντυμένα  σαν τους τρεις Μάγους γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα κάλαντα, εύχονται ένα ειρηνικό και  ευλογημένο νέο έτος, ενώ τα χρήματα που συγκεντρώνουν τα προσφέρουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Όσο για το εορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων, σ’ αυτό κυριαρχεί ψητή χήνα με διάφορες  γαρνιτούρες, ενώ ένα μεγάλο ψάρι ψητό φτάνει συνήθως στο τραπέζι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.   

Γερμανία: Στη Γερμανία το διάστημα που προηγείται των Χριστουγέννων είναι πολύ σημαντικό. Για κάθε οικογένεια τα χριστουγεννιάτικα μπισκότα και το χριστουγεννιάτικο κέικ αποτελούν παραδοσιακά έθιμα. Χαρακτηριστικές είναι και οι χριστουγεννιάτικες αγορές στο κέντρο κάθε πόλης, που  εμφανίζονται από το πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκεμβρίου και τελειώνουν την παραμονή των Χριστουγέννων. Οι πάγκοι της χριστουγεννιάτικης αγοράς έχουν γεύση μεσαιωνικού παραμυθιού, γεμάτοι καθώς είναι με γλυκά, στολίδια και ζεστό κόκκινο γλυκό κρασί με μπαχαρικά.  

Στις 6η Δεκεμβρίου γιορτάζεται ο Σανκτ Νικολάους (ο Άγιος Νικόλαος), που μοιάζει με τον Άγιο  Βασίλειο ως προς το έθιμο των δώρων. Στη λαογραφική του έκδοση φέρνει δώρα στα καλά παιδιά, αλλά  και ένα δεματάκι βέργες για να δείρει τα παιδάκια, που δεν ήταν φρόνιμα. 

Οι Γερμανοί φροντίζουν πολύ τη διακόσμηση των σπιτιών τους την περίοδο των Χριστουγέννων,  ενώ στον κήπο στολίζουν ένα αληθινό φυτεμένο έλατο με λαμπάκια. Λέγεται, ότι ο Μαρτίνος Λούθηρος ξεκίνησε την παράδοση των αναμμένων λαμπών στο χριστουγεννιάτικο δέντρο στη Γερμανία τον 16ο  αιώνα. Η εικόνα ενός πράσινου δέντρου την παραμονή των Χριστουγέννων, με τα αστέρια να λάμπουν  στον ουρανό από πάνω του, λέγεται ότι του έκανε μεγάλη εντύπωση κι έτσι τοποθέτησε ένα παρόμοιο δέντρο, διακοσμημένο με αναμμένα κεριά, μέσα στο σπίτι του. Στα μέσα του 1800, το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δένδρου είχε επεκταθεί ταχύτατα σε όλο τον κόσμο.  

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίζεται την παραμονή των Χριστουγέννων. Στα περισσότερα  σπίτια κάτω από το δέντρο υπάρχει και η παραδοσιακή φάτνη. Το δέντρο είναι στολισμένο με φιγούρες  (αγγελάκια, κ.ά.) ή με μπαλίτσες και φωτίζεται με αναμμένα κεράκια ή λαμπάκια. Οι γονείς τοποθετούν τα δώρα κρυφά κάτω από το δέντρο και δίπλα στη φάτνη, για να τα βρουν τα παιδιά επιστρέφοντας από την  εκκλησία.  

Επίσης, στη Γερμανία συναντάται συχνά το έθιμο του λεγόμενου Adventskranz. Πρόκειται για ένα  κηροπήγιο από κλαδιά ελάτου, που είναι πλεγμένα έτσι, ώστε να σχηματίζουν ένα στεφάνι. Πάνω στο  στεφάνι βρίσκονται τέσσερις θέσεις για κεριά, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες πριν  τα Χριστούγεννα. Όπως και στην Αυστρία, κάθε Κυριακή οι Γερμανοί ανάβουν ένα κερί παραπάνω, μετρώντας αντίστροφα το χρόνο που απομένει για τον ερχομό των Χριστουγέννων. Τέσσερις βδομάδες  πριν τα Χριστούγεννα ανάβουν ένα κερί, την επόμενη βδομάδα δύο, τη μεθεπόμενη τρία και τελικά την  τελευταία Κυριακή πριν τα Χριστούγεννα ανάβουν τέσσερα κεριά.  

    Σε όλα τα σχολεία γίνονται χριστουγεννιάτικες γιορτές με θεατρικές παραστάσεις, όπου τα παιδιά  ανταλλάσσουν δώρα. Το έθιμο αυτό ονομάζεται Wichteln και ακολουθείται και στις γιορτές των μεγάλων.  Κάθε ένας φέρνει ένα ή παραπάνω δωράκια και τα βάζει μαζί με τα άλλα κάτω από το χριστουγεννιάτικο  δέντρο. Όταν έρθει η ώρα, ένας, ένας με τη σειρά περνάνε όλοι κάτω από το δέντρο και παίρνουν από ένα  δωράκι μέχρι που να τελειώσουν.  

    Ένα άλλο έθιμο είναι και το Adventskalender. Πρόκειται για ένα ημερολόγιο με 24 θέσεις αριθμημένες από το 1 μέχρι το 24, που συμβολίζουν τις ημέρες του Δεκεμβρίου πριν από τα Χριστούγεννα. Οι θέσεις είναι κλεισμένες με πορτάκια. Κάθε μέρα ανοίγουν το αντίστοιχο πορτάκι και  βρίσκουν μια έκπληξη, που μπορεί να είναι ένα σοκολατάκι, ένα ζαχαρωτό, ένα παιχνίδι, κ.ά. Τα δώρα  φέρνει το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων ο Βάιναχτσμαν (Weihnachtsmann) ή ο Χριστούλης  (Christkind). Το έθιμο αυτό ξεκίνησε από τη Μεταρρύθμιση του Λούθηρου, για να δώσει μια πιο γιορταστική μορφή στην ημέρα της γέννησης του Χριστού.  

Αμέσως μετά τα Χριστούγεννα συναντάμε και το έθιμο των τριών μάγων. Από τις 27 Δεκεμβρίου  μέχρι και τις 6 Ιανουαρίου, παιδάκια που είναι ντυμένα τρεις μάγοι πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και  τραγουδούν. Παριστάνουν τους τρεις μάγους, που επιστρέφουν από τη Βηθλεέμ. Όποιος ανοίξει την  πόρτα, τους δωρίζει γλυκά και ξηρούς καρπούς ή δίνει λεφτά. Σε αντάλλαγμα, οι τρεις μάγοι γράφουν με  κιμωλία τα αρχικά τους (δηλαδή Γκασπάρ, Μελχιόρ και Μπάλταζαρ) και το τρέχον έτος, π.χ. 20 * C + M + B + 10. Το γκράφιτι αυτό θεωρείται, ότι φέρνει γούρι και γι’ αυτό δεν το σβήνουν, έτσι σε μερικά σπίτια  μπορεί να δει κανείς τις υπογραφές των μάγων ολόκληρων δεκαετιών.

ΣΤ. Η προετοιμασία της καρδιάς και της ψυχής για τα Χριστούγεννα

Τα Χριστούγεννα λοιπόν είναι μια γιορτή χαράς, δηλαδή μια πρόσκληση αγιότητας. Εννοείται πως κάθε μέρα (όπως κι όλο το χρόνο) είσαι καλεσμένος στη θεία Μετάληψη και την εξομολόγηση, δύο άλλες  μεγάλες πηγές χαράς!  

Η Εκκλησία είναι το σπίτι σου, το καταφύγιό σου, ακόμη κι αν ο παπάς της ενορίας σου “δεν είναι  εντάξει”, θα βρεις έναν άλλο παπά στη διπλανή ενορία ή σε μια μακρινή ενορία, ή έναν απλό χριστιανό  (τον παππού σου, τη γιαγιά σου, ένα γείτονα που τον περιφρονούσες ώς τώρα γιατί τον θεωρούσες  “θρησκόληπτο”, μια θεία που τη θεωρούσες “θεούσα”) και εσύ κι αυτός μαζί θα γίνεται Εκκλησία και θ’  ανάψετε το κερί σας (σαν ένα ελάχιστο δώρο) με ταπείνωση και αγάπη μπροστά στην Αγία Τράπεζα. 

Πρακτική Εφαρμογή

 Πώς όμως θα δεχθούμε τον Χριστό, που γεννιέται και φέτος; Τι πρέπει να κάνουμε πρακτικά;

    Θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για την μεγάλη αυτή συνάντησή μας με τον Χριστό με νηστεία, με Εξομολόγηση, με ειλικρινή μετάνοια και αλλαγή ζωής, με συχνή θεία Κοινωνία, με μελέτη σχετικών βιβλίων, με έργα αγάπης και συνειδητή καθημερινή σχέση μέ τόν Θεό. Όταν οι καμπάνες των Χριστουγέννων μας καλέσουν για τη μεγάλη ώρα, ας τρέξουμε αμέσως στον Ιερό Ναό Του, παρά τις δυσκολίες.  Εκεί θα Τόν βρούμε. Μας περιμένει στην Ωραία Του Πύλη και μας ζητά να Τον κοινωνήσουμε, να Του δώσουμε την καρδιά μας για να την κάνει φάτνη Του.

    Τα Χριστούγεννα είναι ευκαιρία να σπουδάσουμε το νόημα της ενανθρώπησης του Χριστού. Έγινε άνθρωπος για να γίνουμε με τη σειρά μας κατά χάριν θεοί. Γι’ αυτό ας ΜΗΝ περιοριστούμε στα έθιμα, την  ξεκούραση, τον τρόπο του προτεσταντικού δυτικού κόσμου, αλλά ας ζήσουμε ορθόδοξα Χριστούγεννα.

    Με τον εκκλησιασμό και τη θεία κοινωνία, την προσευχή και την αγάπη και πρωτίστως με τη σκέψη  μας σε όσους δυσκολεύονται και την προσευχή μας γι’ αυτούς, όπως επίσης και με την προσπάθειά μας  να αγαπήσουμε τον Χριστό που έγινε παιδί. Όσοι μπορούμε να εξομολογηθούμε. Όσοι μπορούμε να  νηστέψουμε τις τελευταίες ημέρες και να χαρούμε τον τρόπο της Εκκλησίας. Οι περιορισμένες  καταναλωτικές δυνατότητες ας μας βοηθήσουν να μην περιοριστούμε στα υλικά και να δώσουμε στο  Χριστό ως δώρο τις αμαρτίες μας.

    Να τον καλέσουμε, με την προσευχή μας, να έρθει να κατασκηνώσει στην φτωχή από αρετές καρδιά μας! Έλα Κύριε και γέμισε τον νου και την καρδιά μας, Έρχου Κύριε… Αμήν!

 ΠΡΟΣΕΥΧΗ: