1. Η υπερβολική ευαισθησία Είναι συνηθισμένο, κατά την εφηβεία, ένα παιδί να νιώθει άβολα με τις πολλές διαδοχικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα του και να γίνεται υπερευαίσθητο σε θέματα που έχουν να κάνουν ιδιαίτερα με την εμφάνισή του! Σαν συνέπεια, μπορεί να αντιδρά με νεύρα ή να εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης…
2. Ποιος είμαι και που πάω; Μπαίνοντας στην εφηβεία, ένα παιδί νιώθει την πίεση να ορίσει τι είναι εκείνο που «ξεχωρίζει» στην προσωπικότητά του. Συναναστρέφεται περισσότερο τους φίλους του, παρά τον οικογενειακό του κύκλο. Αναρωτιέται και ψάχνεται να ανακαλύψει ποιος είναι, από που ήρθε και που πάει, τι στόχο έχει στη ζωή του και άλλα παρόμοια. Ο αγώνας να ανακαλύψει σε τι διαφέρει από τους άλλους και ποια είναι η θέση του στον κόσμο, το οδηγεί σε έναν παράλληλο αγώνα για να ανεξαρτητοποιηθεί όσο γίνεται από γονείς και συγγενείς, αλλά…
3. Και τώρα τι πρέπει να αποφασίσω; Ο έφηβος δεν είναι ούτε παιδί ούτε ενήλικος και γι᾽ αυτοβιώνει μια πρωτόγνωρη αβεβαιότητα. Είναι μια μεταβατική περίοδος κατά την οποία το, μέχρι χτες, παιδί καλείται να αναρωτηθεί για πράγματα όπως η καριέρα, η μελλοντική δουλειά και ο γάμος. Όλα αυτά είναι τόσο καινούργια που, η σκέψη τους και μόνο, μπορεί να φέρει άγχος για το μέλλον. Η κατάσταση αυτή επιβαρύνεται καθώς οι απαιτήσεις των γύρω του σταδιακά αυξάνονται. Τα παιδιά του Λυκείου αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα καθότι πιέζονται από τους γονείς να απαντήσουν και να καταλήξουν τι ακριβώς θέλουν να ακολουθήσουν στο μέλλον. Θέλει χρόνο, αναλόγως και το χαρακτήρα του παιδιού…
4. Η πίεση των φίλων & τα πρότυπα που σερβίρει η κοινωνία. Στην εφηβεία, οι συζητήσεις μεταξύ ενός εφήβου και του στενού του κύκλου αποκτούν μαχητικότερο χαρακτήρα και οι σχέσεις γίνονται ανταγωνιστικές, λόγω ΚΑΙ της αυξημένης επιρροής των social και των Μ.Μ.Ε και της κουλτούρας που προβάλλουν. Οι διαδοχικές εναλλαγές σε επιθυμίες και προτιμήσεις, με γνώμονα την αποδοχή των φίλων, δεν αποκλείεται να οδηγήσουν το παιδί σε σύγκρουση με τους γονείς. Όμως αν οι συγκρούσεις είναι έντονες μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά οικογενειακά προβλήματα.
5. Οι εσωτερικές συγκρούσεις. Το πέρασμα από την περίοδο της εξάρτησης από τους γονείς και από την άλλη την έντονη την επιθυμία για ανεξαρτησία, δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Θέλει χρόνο. Η ανάγκη του έφηβου για απαγκίστρωση συγκρούεται με την ανάγκη του για υποστήριξη από τους γονείς και τα όρια είναι στην αρχή θολά. Κι εδώ ίσως προκύψει ένας ακόμη λόγος για να τσακωθούν με τους γονείς.
6. Οι εναλλαγές στην ψυχική διάθεση. Πάνω σε όλα τ’ άλλα, ένα παιδί που μπαίνει στην εφηβεία μπορεί να παρουσιάσει συχνές και δραματικές μεταπτώσεις στη διάθεση και τη συμπεριφορά του, περνώντας από συναισθήματα έντονης χαράς σε καταστάσεις έντονης λύπης, απ’ την κοινωνικότητα στην εσωστρέφεια κ.λπ., από την ηρεμία στην επιθετικότητα. Οι αλλαγές σε διάφορους τομείς της ζωής του σε συνδυασμό με τις ορμονικές μεταβολές στο σώμα του εφήβου, συμβάλλουν σε αυτές τις μεταπτώσεις, άρα αποτελούν άλλη μία αιτία για προβλήματα!
7. Η επίγνωση των σωματικών μεταβολών. Στο κάθε παιδί, ο ερχομός της εφηβείας ποικίλει σε διάρκεια και ένταση, με αποτέλεσμα ένα παιδί να μην είναι πάντα συγχρονισμένο με τους συνομηλίκους του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια εσωστρέφεια, με τη μορφή της διαρκούς ενασχόλησης με τις αλλαγές στο σώμα του. Λόγω της πιο ραγδαίας και εμφανούς φύσης των αλλαγών, αυτό είναι πιο συνηθισμένο στα κορίτσια, που παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες να νιώθουν άβολα ανάμεσα σε συνομήλικες που δεν έχουν ακόμη «μεγαλώσει».
8. Η σεξουαλική αφύπνιση. Κατά την εφηβεία, ξεκινά και η σεξουαλική ωρίμανση του παιδιού, η οποία, ως στάδιο της ανάπτυξης, καθορίζει τη στιγμή που ο νέος άνθρωπος είναι σε θέση να τεκνοποιήσει. Μαζί, έρχονται και πρώτες ενδείξεις σεξουαλικής έλξης και έντονου ενδιαφέροντος για τα πρόσωπα των άλλων. Οι απορίες που, σίγουρα, θα έχει, καλό είναι να απαντηθούν από έναν ενήλικο ώστε το παιδί να είναι πλήρως ενημερωμένο για τις αλλαγές που αντιμετωπίζει και για τι πρέπει να προσέχει.
9. Χρήση διαδικτύου. Οι έφηβοι χρησιμοποιούν το ίντερνετ γιατί τους προσφέρει μια διέξοδο από την πιεστική και αγχώδη καθημερινότητα, κ.α. Πάντα όμως υπάρχει η περίπτωση να εθιστούν στο διαδίκτυο και να έχουμε άλλα προβλήματα π.χ. αποφυγή μελέτης, εμπλοκή σε κακές ιστοσελίδες, διάσπαση προσοχής, κόλλημα στο κινητό κ.λπ. Σε αυτά ὀμως τα θέματα παίζει σημαντικό ρόλο η οικογενειακή κατάσταση, η ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ τους καθώς και τα όρια που υπάρχουν από τους γονείς. Μην ξεχνάμε ότι η σωστή χρήση του διαδικτύου είναι εποικοδομητική. Προσοχή, όμως, μήπως η χρήση γίνει κατάχρηση! [Πηγή: https://www.mama365.gr/30287/8-logoi-poy-kanoyn-thn-efhveia-martyrio-gia-oloys.html, με δικές μας προσθαφαιρέσεις]
Και ποια είναι η λύση, θα ρωτήσει κάποιος; Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς θα πρέπει να οπλιστούν με πολλή υπομονή και να συνειδητοποιήσουν ότι η ξαφνική αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού, δεν οφείλεται σε κάποιο καπρίτσιο, αλλά στην εφηβεία!
H λύση, αρχικά, για τα προβλήματα του εφήβου είναι η προσευχή στον Θεό, Ο Οποίος ενδιαφέρεται για εμάς. [Πάσαν την μέριμναν υμών επιρρίψατε επ’ αυτόν, ότι αυτώ μέλει περί υμών” (Α´Πέτρ. ε’ 7)]. Μιλάμε στην προσευχή μας και παρακαλούμε τον Θεό να μας βοηθήσει.
Kατόπιν ας κάνουμε μία ειλικρινή συζήτηση με τους γονείς και να έχουμε διάθεση να τους ακούσουμε και να κάνουμε όπου πρέπει υποχωρήσεις. Όταν όμως αυτό είναι αδύνατον, τότε ο εκπαιδευμένος και έμπειρος ιερέας ή πνευματικός, ακόμα και ο κατηχητής μας, μπορεί να μας βοηθήσει. Όταν δεν μπορεί κανείς να λύσει κάποια θέματα, τότε καλό είναι να απευθυνθούμε στον ειδικό γιατρό για να μας δοθεί η λύση.