Θέμα 6.3 Ποιος και γιατί σταύρωσε τον Χριστό?

ΠΡΟΣΕΥΧΗ (Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση)

Ο Χριστός εκούσια σταυρώθηκε, αυτοπαραδόθηκε, δεν απέφυγε τη θυσία Του. Καθώς ανάστησε το Λάζαρο, καθώς εισήλθε στα Ιεροσόλυμα θριαμβευτικά και έδιωξε τους εμπόρους από το χώρο του ναού, εξόργισε τους εχθρούς Του και αποφάσισαν να τον σκοτώσουν. Στη δίκη ήταν σιωπηλός και δεν υπερασπίσθηκε τον εαυτό Του. Η μεγάλη αγάπη του για το πλάσμα Του, τον άνθρωπο, τον ώθησε στο μαρτύριο. Το ότι η σταυρική θυσία Του δεν ήταν αποτυχία, αλλά επιτυχία φάνηκε από την Ανάστασή Του. 

Βέβαια τον Χριστό, τον σταύρωσε ο διάβολος μέσω των οργάνων του, για να γλιτώσει απ’ Αυτόν. Χρησιμοποίησε τον Ιούδα, τους θρησκευτικούς άρχοντες της εποχής, τον Πιλάτο και τον ευμετάβολο λαό, για να οδηγήσει τον Χριστό στο θάνατο. Σε δύο σημεία αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη ότι ο σατανάς ώθησε τον Ιούδα στην προδοσία. 1. Ο ευαγγελιστής Λουκάς (22,3) γράφει ότι στη Βηθανία την Τετάρτη, την παραμονή του Μυστικού Δείπνου, κατά το περιστατικό με τη γυναίκα, που έχυσε μύρο στα πόδια του Χριστού, εισήλθε ο σατανάς στο θιγμένο και εγωιστή Ιούδα και πήγε να τον προδώσει. 2. Επίσης και ο ευαγγελιστής Ιωάννης (Ιωάν. 13,27) γράφει ότι εισήλθε ο σατανάς στον ήδη προδότη Ιούδα κατά το Μυστικό Δείπνο μετά τη θεία Κοινωνία και έφυγε, για να φωνάξει τους στρατιώτες να συλλάβουν τον Χριστό. Τη δεύτερη φορά εισήλθε μόνιμα ο σατανάς στον Ιούδα

Την περίοδο που ο Ιησούς μιλούσε δημόσια στον λαό, στο Ισραήλ υπήρχαν τρεις κύριες θρησκευτικές παρατάξεις που διαδραμάτιζαν βασικό ρόλο στα κοινά του τόπου. Οι Εσσαίοι (φανατικοί υπέρμαχοι του Μωσαϊκού νόμου), οι γνωστοί σε όλους Φαρισαίοι και οι Σαδουκαίοι. Οι δυο τελευταίες παρατάξεις (Φαρισαίοι και Σαδδουκαίοι) διαμόρφωναν το μεγάλο Σανχεντρίν (μεγάλο συνέδριο), το ανώτατο νομοθετικό και θρησκευτικό συμβούλιο που λειτουργούσε και σαν ανώτατο δικαστήριο.

Πρόεδρος του μεγάλου αυτού συνεδρίου ήταν ο αρχιερέας ως έχων το ανώτατο ιερατικό αξίωμα. Συγκεκριμένα τη χρονιά που ο Ιησούς καταδικάστηκε σε σταύρωση, αρχιερέας ήταν ο επίσης γνωστός σε όλους Καϊάφας. Αυτό το συνέδριο – δικαστήριο,  καταδίκασε σε θάνατο τον Ιησού, σε μια δίκη φιάσκο και με συνοπτικές διαδικασίες. Το πράσινο φως για την εκτέλεση της ποινής αυτής φυσικά, έδωσε ο Πόντιος Πιλάτος, Ρωμαίος επίτροπος στην Ιουδαία, μιας και οι Εβραίοι όντας Ρωμαϊκή επαρχία, δεν είχαν δικαίωμα από μόνοι τους να πράξουν κάτι τέτοιο. Δε μπορούμε βεβαίως να αγνοήσουμε και την σημαντική στάση των απλών ανθρώπων, που έντεχνα επηρεασμένοι από τους ιερείς και τους πρεσβυτέρους, εναντιώθηκαν τελικά στον Ιησού, φωνάζοντας μάλιστα και το περιβόητο, «Σταύρωσον αυτόν».

Με συντομία λοιπόν θα πούμε πως τα κύρια πρόσωπα που συνδέθηκαν με την Σταύρωση Του Χριστού είναι ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, μαθητής και προδότης του διδασκάλου του, ο μέγας αρχιερέας και πρόεδρος του Συνεδρίου Καϊάφας, ο πρώην αρχιερέας Άννας, που ασκούσε μεγάλη επιρροή στο ιερατείο και ήταν πεθερός του Καϊάφα και τέλος ο Ρωμαίος ηγεμόνας της Ιουδαίας Πόντιος Πιλάτος.

Να τονίσουμε ότι οι αρχιερείς του ναού και τα μέλη του συνεδρίου, που καταδίκασαν τον Χριστό σε θάνατο από φθόνο, δεν γνώριζαν ότι σταύρωναν τον Θεάνθρωπο. Φθόνησαν τον Χριστό, γιατί ο Χριστός φανέρωσε την υποκριτική θρησκευτική τους ζωή. Αυτοί νόμιζαν ότι θα αφάνιζαν τον Χριστό. Γι‘ αυτό ο Χριστός στον Σταυρό είπε: «Συγχώρεσέ τους, Πατέρα, δεν ξέρουν τι κάνουν».

Ήταν αναγκαίο το Πάθος του Χριστού?

Το Σταυρικό Πάθος και ο θάνατος του Ιησού Χριστού είναι η πεμτουσία του χριστιανικού δόγματος, η ειδοποιός διαφορά από όλα τα άλλα δόγματα ή θρησκείες, η ουσία της απολυτρώσεως του ανθρώπινου γένους από τη δουλεία της αμαρτίας και τα αιώνια δεσμά του Άδη.

Ο φρικτός Γολγοθάς είναι το κύριο σημείο αναφοράς, πάνω στον οποίο συνήφθη η νέα διαθήκη μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου με το τίμιο Αίμα του «εσφαγμένου Αρνίου». Η σωτηρία του ανθρώπου έπρεπε να περάσει μέσα από την Σταυρική θυσία του Χριστού. Ο όρος απολύτρωση σημαίνει την καταβολή λύτρων για την εξαγορά μας. Φυσικά τα πολύτιμα λύτρα ήταν το τίμιο Αίμα του Χριστού μας.

Όμως τίθεται το ερώτημα σε ποιόν καταβλήθηκαν τα λύτρα, δηλαδή ποιος πληρώθηκε για να απελευθερωθεί ο άνθρωπος; Την απάντηση δίνει η Εκκλησία μας. Η υπέρτατη θυσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι πέρα από κάθε νομικίστικη έννοια. Η έννοια του λυτρωτή και των λύτρων στη βιβλική θεολογία δεν έχει την ίδια σημασία με την πρακτική αγοραπωλησίας ανθρώπων. Εδώ λυτρωτής σημαίνει σωτήρας άνευ ανταλλάγματος και λύτρα σημαίνει σωτηρία χωρίς πληρωμή.

Όμως πρέπει να διευκρινιστεί γιατί ήταν αναγκαίος ο δια σταυρού θάνατος του Κυρίου για τη σωτηρία του κόσμου. Δε χωράει αμφιβολία πως ο σταυρικός θάνατος του Χριστού είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο όλων των εποχών και η έσχατη μωρία. Ο Ιησούς Χριστός έφερε από τη στιγμή της ενανθρωπήσεώς Του ολόκληρη την ανθρώπινη φύση. Παρ’ όλο ότι ο ίδιος ήταν αναμάρτητος και έφερε ως άνθρωπος μόνο τα λεγόμενα αδιάβλητα πάθη, εν τούτοις μετείχε της πτωτικής και αμαρτωλής ανθρωπίνης φύσεως. Επάνω στο σταυρό θανατώθηκε ως άνθρωπος. Αυτό σημαίνει ότι στο πρόσωπό Του θανατώθηκε η παλαιά πτωτική ανθρώπινη φύση. Γι’ αυτό αναφέρει ο απόστολος Παύλος πως εκτός από την πραγματική σταύρωση του Χριστού, και με τη νοητή των πιστών, έχουμε θανάτωση της πτωτικής μας φύσεως: «οι δε του Χριστού την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις».

Με την ένδοξη ανάστασή Του ο Χριστός ανάστησε ένα νέο υπερτέλειο αφθαρτοποιημένο σώμα. Δηλαδή ο θάνατος του Κυρίου και η ανάστασή Του έγινε αφορμή να δημιουργηθεί νέα ανθρώπινη φύση. Το αναστημένο σώμα του Κυρίου είναι μεν το ίδιο με αυτό που ήταν τυλιγμένο με τα εντάφια σπάργανα, αλλά μη αναγνωρίσιμο από τους μαθητές και τις μαθήτριές Του και μη υποκείμενο στους φυσικούς νόμους! Το ίδιο θα είναι και το δικό μας σώμα μετά την από των νεκρών ανάστασή μας. Ο θάνατος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την οντολογική αλλαγή της ανθρωπίνης φύσεως. Μέχρι τη σταυρική Του θυσία ο Χριστός μετείχε Εκείνος στην παλαιά πτωτική ανθρώπινη φύση (χωρίς αμαρτία), μετά το θάνατό Του και την Ανάστασή Του, μετέχουν οι πιστοί στη νέα θεόμορφη φύση Εκείνου!

Ο θάνατος του Κυρίου ήταν επίσης απαραίτητος για την ήττα του θανάτου. Ο άνθρωπος με την εκούσια παρακοή του έδωσε εξουσία στο διάβολο να τον θανατώνει και να τον κατακρατεί αιώνια στον Άδη. Όλοι οι μέτοχοι της αδαμιαίας φύσεως ήταν καταδικασμένοι να υπόκεινται στον φοβερό νόμο του θανάτου και του Άδου. «όσοι γαρ εξ έργων νόμου εισίν, υπό κατάραν εισί».

Ο Ιησούς Χριστός ως μέτοχος και αυτός της αδαμιαίας φύσεως δέχτηκε να ακολουθήσει τον άτεγκτο νόμο του θανάτου, ως κοινός θνητός κατέβηκε στο υποχθόνιο και σκοτεινό δεσμωτήριο των απ’ αιώνος ψυχών. Ως Θεός και Λυτρωτής του κόσμου, όμως συνέχισε και εκεί το απολυτρωτικό Του έργο. Ανήγγειλε στα εκεί πνεύματα το ευαγγέλιο της σωτηρίας. Παράλληλα όμως ο θάνατος του Σωτήρος επέφερε φοβερό πλήγμα στο σκοτεινό βασίλειο του Άδη. Ο απόλυτα αναμάρτητος Θεός δεν ήταν δυνατόν να κρατηθεί εκεί. Οι αιώνιοι και ακατάλυτοι νόμοι του θανάτου και του Άδη καταλύθηκαν και ο Χριστός αναστήθηκε παίρνοντας μαζί Του όλα τα πνεύματα που είχαν πιστέψει στο σωτήριο κήρυγμά Του. Αυτός «παρεδόθη δια τα παραπτώματα ημών και ηγέρθη δια την δικαίωσιν ημών».

Ο σταυρικός θάνατος του Κυρίου μας είναι η έσχατη απόδειξη της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο, γι’ αυτό και ο σταυρός του Χριστού είναι το πολυτίμητο σύμβολο της Εκκλησίας μας. Ο Σταυρός του Χριστού έγινε η ακένωτη πηγή αγιασμού για την ανθρωπότητα στους αιώνες και ο θάνατος του Κυρίου μας έγινε αιτία της αιώνιας ζωής μας.

Τι σημαίνει η φράση “θανάτω θάνατον πατήσας?

Η φράση “θανάτω θάνατον πατήσας” σημαίνει ότι ο Χριστός νίκησε τον θάνατο, πατώντας και νικώντας τον με τον θάνατό Του στον Σταυρό. Αυτή η έκφραση προέρχεται από το «Αναστάσιμο τροπάριο» της Ορθόδοξης Εκκλησίας και αναφέρεται στην Ανάσταση του Χριστού, η οποία σηματοδοτεί τη νίκη της ζωής επί του θανάτου.

Θα ρωτήσει όμως κάποιος εδώ και δικαίως. Αφού οι άνθρωποι εξακολουθούν και πεθαίνουν με τον ίδιο τρόπο που συνέβαινε πάντοτε. Άρα μήπως ότι μαθαίνουμε είναι αναληθές? Μήπως ο θάνατος εξακολουθεί να είναι ελεύθερος?

Πρέπει να κατανοήσουμε τον θάνατο με δύο όψεις για να καταλάβουμε. Από την μία έχουμε τον σαρκικό θάνατο που όλοι οι άνθρωποι θα υποστούν και από την άλλη έχουμε τον θάνατο που νοείται ως χωρισμός από τον Θεό, ως κάθοδος στον τόπο εκείνο όπου ο Θεός είναι απών, τον τόπο της οριστικής και ριζικής Του απουσίας. Αυτή η δεύτερη προοπτική του θανάτου είναι και η πιο σκληρή, η πιο οδυνηρή. O Kύριος βίωσε και τις δύο όψεις του θανάτου. Eπέλεξε να συμμεριστεί μαζί μας όλες τις συνέπειες του κακού ακόμα και τον πλήρη χωρισμό του από τον Θεό. Kαι παρόλο που ενσκήπτει στον τόπο όπου κατέρχονται όλοι όσοι έχουν απολέσει τον Θεό, φέρει μαζί του την πληρότητα της θείας παρουσίας. Έτσι, δεν υπάρχει πλέον τόπος όπου ο Θεός είναι απών.

Aυτό το γεγονός μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πώς μορφώνεται και η δική μας κατάσταση μετά τον θάνατο και την Aνάσταση του Xριστού. Mπορεί να πρέπει να υποστούμε έναν θάνατο προσωρινό, αλλά ο απόστολος Παύλος τον περιγράφει ως κοίμηση. Δεν υπάρχει πλέον εκείνος ο θάνατος που ήταν ο τρόμος του ανθρώπου, ο οριστικός χωρισμός από τον Θεό. Kατά αυτή την έννοια πράγματι ο θάνατος έχει νικηθεί από τον θάνατο. Aκόμα και τώρα -έστω διστακτικά και σε στάδιο εμβρυακό – γινόμαστε κληρονόμοι της αιωνιότητας.

Όταν ανακαλούμε το παρελθόν, συχνά θλιβόμαστε γιατί στερήσαμε από την αγάπη μας πρόσωπα που πλέον δεν βρίσκονται δίπλα μας να αγαπήσουμε. Yιοθετούμε αυτή την εντύπωση γιατί απλά στρεφόμαστε προς λάθος κατεύθυνση. Eάν ο Θεός δεν είναι ο Θεός των νεκρών αλλά των ζώντων, τότε όλοι όσοι έφυγαν από τούτη τη γη, είναι ζωντανοί εν Xριστώ. Kι εμείς μπορούμε να στραφούμε προς αυτούς για συγχώρεση και μεσιτεία. Δεν είναι ποτέ αργά εάν αληθινά πιστεύουμε τον Θεό ως Θεό των ζώντων. Kαι ποτέ δεν θα πρέπει να μιλούμε για την αγάπη μας σε χρόνο παρελθόντα. O θάνατος του σώματος δεν διασπά την σχέση, αφού αυτή ήταν, είναι και θα παραμείνει ζωντανή ανάμεσα σε ανθρώπους που συναντήθηκαν και αγαπήθηκαν σε τούτη τη ζωή.

O θάνατος δεν είναι ποτέ το τέλος. Συνεχίζουμε να ζούμε όταν πεθαίνουμε, ακόμα και σε τούτη τη γη, αφού κληρονομούμε τους καρπούς της επίγειας ζωής και ύπαρξής μας σε όσους ακολουθούν. Kαι συνεχίζουμε να φέρουμε πάντοτε ευθύνη για την απήχηση της βιωτής μας.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ: (Μετά από κάθε συνάντηση) 

(Αν είναι δυνατόν στο ναό και όλοι μαζί γονατιστοί στον σολέα)