ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση
Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

“Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου,
πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης,
ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.

Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα,
καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου,
ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.”

4. H ΜΙΚΡΑΣΙΑ ΣΤΑ ΘΡΑΝΙΑ, Νεανική θεατρική παράσταση, 2η Παράσταση στην Ιτέα 2 Απρ. 2023, 5.15 το απόγευμα.

ΘΕΜΑ: Ο Δίκαιος Ιώβ ο Πολύαθλος – Ο Ακάθιστος Ύμνος

A. Ο Δίκαιος Ιώβ ο Πολύαθλος

Λίγες γενιές μετά τον Αβραάμ έζησε ο Ιώβ, ένας από τους πιο ευτυχισμένους άνδρες της εποχής του. Ήταν πάνω από όλα ευσεβής κι ο Θεός τον ευλόγησε και του έδωσε μια μεγάλη οικογένεια -επτά γιούς και τρεις κόρες – και μεγάλη περιουσία: χιλιάδες ζώα, πρόβατα, καμήλες, βόδια και πλήθος βοσκών και επιστατών. Κι όλα αυτά τα πλούτη δεν τον απομάκρυναν ούτε στιγμή από το Θεό! Ήταν άνθρωπος πιστός, ενάρετος και δίκαιος. Πολλοί ξένοι έβρισκαν στο σπίτι του φιλοξενία και συμπαράσταση στον πόνο τους. Ο Ιώβ ήταν υπερασπιστής των αδυνάτων, στήριγμα των πτωχών ανθρώπων, δίκαιος και γενναιόδωρος στους υπηρέτες και στους δούλους του, δείχνοντας με έργα αγάπης την ευγνωμοσύνη του στον Θεό. Όλοι τον σέβονταν κι άκουγαν τη σοφή και δίκαιη συμβουλή του. Κανένας άλλος δεν ήταν τόσο σωστός, τόσο δίκαιος και τόσο ακέραιος.

Κάποια μέρα όμως παρουσιάστηκε μπροστά στο Θεό ο διάβολος, που μόνο το κακό μας θέλει, συκοφαντώντας τον Ιώβ και λέγοντας ότι είναι ψεύτικη η ευσέβεια του ανθρώπου αυτού. «Είναι φυσικό να δείχνει τόσο καλός αφού έχει δεχθεί τόσες ευλογίες και τόσα πλούτη. Αφαίρεσέ του όλα αυτά που έχει και τότε να δεις πως κι εκείνος θα σταματήσει να πιστεύει σ’ Εσένα», τόλμησε να πει ο πεσμένος Αρχάγγελος στο Θεό. Μα ο Κύριος γνώριζε την καρδιά του πιστού Του πλάσματος. Κι έτσι επέτρεψε στο διάβολο να τον δοκιμάσει, αλλά χωρίς να του πειράξει τη ζωή. «Σου επιτρέπω να κάνεις ό,τι θέλεις για να βεβαιωθείς πως ο Ιώβ είναι αληθινά πιστός. Δεν έχεις όμως καμιά εξουσία στην αθάνατη ψυχή του, ούτε σου επιτρέπω να βάλεις σε κίνδυνο τη ζωή του», είπε ο Θεός.

Αμέσως ο διάβολος έβαλε σε εφαρμογή το σχέδιό του, να κάνει, δηλαδή, τον Ιώβ να χάσει την ελπίδα και την εμπιστοσύνη του στο Θεό. Λίγες μέρες αργότερα ένας αγγελιαφόρος φθάνει τρέχοντας στον Ιώβ και του ανακοινώνει ότι κάποιοι ληστές, αφού έσφαξαν τους δούλους που είχε για να βόσκουν τα ζώα του, άρπαξαν τα βόδια και μόνο εκείνος πρόλαβε να σωθεί! Πριν τελειώσει καλά-καλά τα λόγια του, ένας δεύτερος αγγελιαφόρος έρχεται αναστατωμένος κι αναγγέλλει στον Ιώβ ότι έπεσε φωτιά απ’ τον ουρανό και κατέκαψε τα πρόβατα και τους βοσκούς κι ότι μόνο εκείνος πρόλαβε και σώθηκε! Μέσα σε δευτερόλεπτα φτάνει και τρίτος αγγελιαφόρος. Ταραγμένος λέει στον Ιώβ ότι ληστές περικύκλωσαν τις καμήλες, τις άρπαξαν και στη συνέχεια σκότωσαν όλους τους βοσκούς που τις φύλαγαν! Η χειρότερη όμως είδηση ήρθε από έναν τέταρτο αγγελιαφόρο. Αυτός παρουσιάστηκε μπροστά στον Ιώβ και με συντριβή του ανακοίνωσε ότι δυνατός άνεμος παρέσυρε τη στέγη του σπιτιού στο οποίο διασκέδαζαν τα παιδιά του Ιώβ με αποτέλεσμα να καταπλακωθούν και να χάσουν τη ζωή τους κάτω από τα ερείπια!

Ο Ιώβ συγκλονισμένος σηκώθηκε όρθιος, έσκισε τα ρούχα του κι έκοψε τα μαλλιά του, όπως έκαναν τότε όσοι είχαν βαρύ πένθος. Έπεσε στο έδαφος και φώναξε δυνατά: «Γυμνός βγήκα από την κοιλιά της μητέρας μου και γυμνός θα φύγω από τον κόσμο τούτο. Ας είναι δοξασμένο το όνομα του Κυρίου στους αιώνες!». Όχι μόνο δεν βλασφήμησε το Θεό για τις τόσες συμφορές που τον βρήκαν, όπως θα περίμενε ο σατανάς, αλλά και Τον δόξασε και ευλόγησε το πανάγιο όνομά Του, δεχόμενος τη δοκιμασία που επέτρεψε ο Κύριος!

Βλέποντας μανιασμένος ο διάβολος αυτήν την αντίδραση, έστειλε μια ακόμα χειρότερη δοκιμασία: το σώμα του παραμορφώθηκε, γέμισε από πληγές κι ο ίδιος ζούσε πλέον έξω από τα τείχη της πόλης του, για να μη μολυνθεί κανένας άλλος. Πάνω σε ένα σωρό από κοπριά έξυνε τις φοβερές πληγές του με ένα σπασμένο κεραμίδι. Ακόμα κι όταν όμως κάποια στιγμή η ίδια του η γυναίκα αγανάκτησε, λέγοντάς του να βλασφημήσει το Θεό και να δώσει τέλος στη ζωή του, εκείνος απάντησε: «Γιατί μίλησες έτσι; Τα αγαθά δεν τα δεχθήκαμε από το Θεό; Τώρα και τις συμφορές πρέπει να υπομείνουμε». Έδειξε ασύγκριτη υπομονή (ιώβειος υπομονή ονομάζεται από τότε) μπροστά στις ταλαιπωρίες, κι ας φαινόταν πως άδικα υποφέρει, γιατί πίστευε βαθιά στη δικαιοσύνη και τη φροντίδα του Θεού.

Και πράγματι ο Θεός τον αντάμειψε για την υπομονή του! Του έδωσε τελικά πίσω τη χαμένη υγεία του και την ευτυχία. Απέκτησε και πάλι επτά γιους και τρεις κόρες, διπλάσια ζώα κι έζησε πολλά ακόμα χρόνια ζωής περιτριγυρισμένος από τα πλήθη των απογόνων του, απολαμβάνοντας τις ευλογίες της θείας δικαιοσύνης και αγάπης! Και η Εκκλησία μας στόλισε με τη σπουδαία ιστορία του τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας που πλησιάζουν, για να ακολουθήσουμε κι εμείς με ελπίδα το Χριστό μας στον Σταυρό και την Ανάσταση!

B. Ο Ακάθιστος Ύμνος

Ακάθιστος ύμνος επικράτησε να λέγεται ένας ύμνος «Κοντάκιο» της Ορθόδοξης Εκκλησίας, προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου, από την όρθια στάση, που τηρούσαν οι πιστοί κατά τη διάρκεια της ψαλμωδίας του. Είναι ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας και γενικότερα της ελληνικής ποίησης.

Κατά το έτος 626 μ.Χ., και ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος μαζί με το βυζαντινό στρατό είχε εκστρατεύσει κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνίδια από τους Αβάρους. Οι Άβαροι απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι. Στις 8 Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη, ως τότε, απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδωσε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».

Κατά την επικρατέστερη άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο Ύμνος σε μία νύκτα. Μάλλον είχε συντεθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό, στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε χρόνου. Απλώς, εκείνη την ημέρα ο Ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼνἐν γνώσει», με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο, στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.

Ο ύμνος φέρεται ως ανώνυμος, η παράδοση, όμως, αποδίδει τον Ακάθιστο Ύμνο στο μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο του 6ου αιώνα μ.Χ., Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό (μνήμη 1 Οκτωβρίου). Βέβαιο, είναι πάντως, ότι οι ειρμοί του Κανόνα του Ακάθιστου Ύμνου είναι έργο του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού (μνήμη 4 Δεκεμβρίου), ενώ τα τροπάρια του Αγίου Ιωσήφ Ξένου του Υμνογράφου (μνήμη 3 Απριλίου).

Πρακτική εφαρμογή

Ο διάβολος όπως είδαμε μισεί με όλη του την ύπαρξη τον άνθρωπο και θέλει το κακό του. Αν ο Θεός δεν τον εμπόδιζε θα κατέστρεφε μεμιάς όλη την ανθρωπότητα. Ο Θεός όμως επιτρέπει κάποιες φορές να μας πειράζει ώστε να αγωνιστούμε ενάντια στα πάθη μας και να καταλάβουμε ότι χωρίς τη χάρη Του δεν μπορούμε να πετύχουμε τίποτα. Δεν πρέπει να δίνουμε δικαιώματα στον πειρασμό γιατί απομακρύνουμε τη χάρη του Θεού και πέφτουμε σε σφάλματα και αμαρτίες (αμαρτάνω στα αρχαία σημαίνει αστοχώ, χάνω δηλ. τον στόχο μου που είναι η είσοδος στη Βασιλεία των Ουρανών).

Πώς θα αντιμετωπίσω τον μισόκαλο και μισάνθρωπο εχθρό μου; Καταρχάς με ταπείνωση. Η ταπείνωση προσελκύει τη χάρη του Θεού σε αντίθεση με την υπερηφάνεια που την απομακρύνει.Επίσης συμμετέχοντας στα Ιερά Μυστήρια και στις Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας -έχοντας δηλαδή μυστηριακή ζωή. Και τέλος με προσευχή, νηστεία, ελεημοσύνη και άλλα έργα αγάπης προς τον συνάνθρωπο.

Ακόμα κι όταν όλοι (συγγενείς, φίλοι, γνωστοί και τόσοι άνθρωποι που ευεργέτησε) έχουν εγκαταλείψει τον Ιώβ, ακόμα κι όταν η ίδια του η γυναίκα τον παροτρύνει να βλασφημήσει και έπειτα να αυτοκτονήσει, ο Ιώβ δεν αγανακτεί εναντίον του Θεού. Η στάση του αυτή μας διδάσκει τόσα πολλά…

Εμείς στην παραμικρή δυσκολία, στο παραμικρό εμπόδιο τα παρατάμε και σκύβουμε το κεφάλι. Αν ο Θεός είναι μαζί μας κανείς δεν μπορεί να σταθεί απέναντί μας. Το πρόβλημα είναι ότι μάλλον δε θέλουμε τον Κύριο δίπλα μας. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν οι οι σκέψεις, τα λόγια και οι πράξεις μας.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ:

Π Δ επ 16 Η ζωή του Ιώβ

ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Μετά από κάθε συνάντηση

Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

“Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.

Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαίμοι τῷ σῷ δούλῳ.

Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.”